تاثیر جدایه های مختلف قارچ بیمارگر beauveria bassiana (blas. ) vuill. روی شته مومی کلم brevicoryne brassicae l. (hem.: aphididae) در شرایط آزمایشگاهی.

چکیده شته مومی کلم (.brevicoryne brassicae l) یکی از آفات مهم کلم در ایران و بسیاری از نقاط دیگر جهان بوده و خسارت قابل توجهی به این محصول وارد می کند . به دلیل مشکلات ناشی از مصرف سموم شیمیایی که در حال حاضر متداول ترین روش کنترل این آفت به شمار می رود. اعمال روش های جایگزین و یا کاهش غلظت مصرف سموم به همراه سایر روش های مدیریتی به ویژه کنترل بیولوژیکی ضروری است. در این میان قارچ های بیماری زای حشرات بر اساس بررسی های انجام شده می توانند عوامل مناسبی برای کنترل گونه های مختلف آفات باشند. در این مطالعه، بیماری زایی شش جدایه (lrc137، z-1، fashand، iran 429c،iran 441c، iran 1217c) از قارچ beauveria bassiana (blas.) vuill. روی حشرات کامل شته مومی کلم به روش غوطه ور سازی بررسی شد. همچنین اثرات زیر کشنده ی دو جدایه iran 1217c و iran 441c از قارچ مزبور نیز روی میزان پوره زایی حشرات کامل این شته بررسی شد. غلظت سوسپانسیون کنیدی جدایه های قارچی شامل 103، 104، 105، 106 و 107 کنیدی در هر میلی لیتر، برای زیست سنجی قارچ ها بودند. هر غلظت 10 بار تکرار شده و در هر تکرار، 10 حشره بالغ، به مدت 10 ثانیه در سوسپانسیون های مربوطه غوطه ور شدند. حشرات تیمار شاهد نیز در آب مقطر استریل همراه با 05/0 درصدtween-80 غوطه ور شدند. آزمایش ها در دمای 2 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 10 60 درصد و دوره ی روشنایی 16:8 (تاریکی: روشنایی) انجام گرفت. شمارش تلفات یک روز پس از تیمار کردن آغاز گردید و تا 14 روز ادامه یافت. نتایج آزمون های زیست سنجی نشان داد که کمترین میزان lc50 متعلق به جدایه ها ی iran 1217c و iran 441c از قارچ b. bassiana بود که به ترتیب برابر با 104×48/8 و 105×38/1 کنیدی بر میلی لیتر بود. کمترین lt50 متعلق به همان دو جدایه به ترتیب 71/5 و 32/5 روز بود. جدایه های z-1 و lrc 137 از قارچ پایین ترین میزان مرگ و میر را در تیمار های مورد مطالعه ایجاد کردند و سایر جدایه های مورد آزمایش در رده های حد واسط قرار گرفتند. در تمام آزمایش ها میزان مرگ ومیر با افزایش غلظت سوسپانسیون کنیدی افزایش یافت. در بررسی پارامترهای جدول زندگی باروری مشخص شد که نرخ بقا برای شته مومی کلم تیمار شده با دو جدایه iran 1217c و iran 441c نسبت به شاهد کاهش یافته است. امید به زندگی در حشرات کامل شته مومی کلم در شاهد، iran 1217c و iran 441c به ترتیب 2/16، 25/13 و 8/9 روز بود. که کوتاه ترین آن مربوط به حشرات تیمار شده با جدایه iran 1217c می باشد. مقایسه مهمترین پارامتر یعنی نرخ ذاتی افزایش جمعیت نشان داد که نرخ ذاتی افزایش جمعیت در جدایه iran 1217c برابر با 30/0 (ماده/ماده/روز) است.