اثر سطوح مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر رشد و عملکرد سالیکورنیا

چکیده هفت درصد از کل زمین‏ها و پنج درصد از زمین‏های کشاورزی تحت تاثیر شوری هستند. غلظت‏های بالای سدیم برای اغلب گونه‏های گیاهی سمی است، به طوریکه شوری خاک یکی از بزرگترین تنش‏های غیرزیستی در بخش‏های وسیعی از جهان بوده و قابلیت تولید محصولات کشاورزی و بازده گیاهان را تحت تاثیر قرار می‏دهد. فرآیندهایی نظیر جوانه‏زنی دانه، رشد جوانه‏ها و رشد رویشی گیاه و همچنین مراحل گل‏دهی و میوه‏دهی تحت اثرات منفی غلظت‏های بالای شوری قرار می‏گیرند و در این شرایط از میزان بازده اقتصادی و همچنین کیفیت تولید گیاهان کاسته می‏شود. با استفاده از گیاهان مقاوم نسبت به شوری در این زمین‏ها می‏توان باعث احیای این زمین‏ها شد. سالیکورنیا گیاهی است شورپسند و خودرو که پتانسیل بالایی جهت کشت به عنوان یک گیاه روغنی و آبیاری با آب شور دریا دارد. برای بررسی تأثیر نیتروژن و سطوح مختلف آبیاری روی رشد و عملکرد سالیکورنیا، یک آزمایش به صورت اسپلیت پلات و بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سواحل دریاچه ارومیه، در سال 1391 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل سطوح آبیاری (آبیاری پس از 20، 40، 80 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس a) به عنوان کرت اصلی و سطوح مختلف نیتروژن (0، 5، 10، 15 و 20 درصد کود اوره) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس داده‏ها نشان داد که تأثیر آبیاری روی پرولین، کل کربوهیدرات‏های محلول، کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، خاکستر و پتاسیم و اثر نیتروژن روی پرولین، کلروفیل کل و کلروفیل a معنی دار بود. در حالیکه اثر متقابل بین آبیاری و نیتروژن روی کارتنوئید، سدیم، کلسیم و فسفر برگ (بخش هوایی)، ارتفاع و قطر ساقه، درصد پروتئین ، فیبرخام، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، عملکردبیولوژیک، عملکرد روغن، درصد روغن و شاخص برداشت دانه و روغن معنی دار شد. حداکثر عملکرد بیولوژیکی (13210 کیلوگرم در‏هکتار)، عملکرد دانه (1002کیلوگرم در‏هکتار)، عملکرد روغن (4/428 کیلوگرم در‏هکتار)، شاخص برداشت دانه (44/32 درصد) و شاخص برداشت روغن (3/6 درصد) از تیمار آبیاری پس از 20 میلی متر تبخیر از تشتک به همراه 15 درصد نیتروژن بدست آمد، و حداقل میزان عملکرد بیولوژیکی (1196 کیلوگرم در‏هکتار)، عملکرد دانه (158 کیلوگرم در‏هکتار)، عملکرد روغن (5/62 کیلوگرم در‏هکتار)، شاخص برداشت دانه (47/10 درصد) و شاخص برداشت روغن (28/1 درصد) از تیمار آبیاری پس از 120 میلی‏متر تبخیر بدون کاربرد نیتروژن بدست آمد.