ارزیابی اکوفیزیولوژیکی همزیستی میکوریز در برخی از گونه های گیاهی منطقه ی حفاظت شده ی سلطان یعقوب شهرستان نقده (سولدوز) استان آذربایجان غربی

همزیستی میکوریزی یکی از مباحث مهم علوم زیستی می باشد. قارچ های میکوریز از طریق همزیستی با ریشه ی گیاهان باعث بهبود رشد ریشه و حفظ جوامع گیاهی می شوند. منطقه سلطان یعقوب (در 4 کیلومتری شهرستان نقده با متوسط بارش سالیانه 333 میلی متر و میانگین دمای سالیانه 4/12 درجه سانتیگراد) به منظور بررسی وضعیت میکوریزی انتخاب شد. هدف از این بررسی مقایسه ی موقعیت میکوریزی در اردیبهشت و تیر ماه 1391 با توجه به اثر عواملی همچون شرایط اکولوژیک، بافت خاک، فسفر قابل جذب، آهک، هدایت الکتریکی(electrical conductivity)، میزان اشباع خاک، کربن آلی (oc) و اسیدیته (ph) بود. بدین منظور از میان گونه های غالب منطقه 10 گونه انتخاب و نمونه برداری از ریشه-ی گیاهان (برای تعیین درصد همزیستی) و از خاک ریزوسفری آن ها (برای تعیین غنای اسپور های میکوریزی) در دو زمان مذکور انجام شد. همچنین مقداری خاک از اطراف هر گیاه برای تعیین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک جمع آوری شد. مطالعه درصد همزیستی و تعداد اسپور در ریزوسفر گیاهان نشان داد که گندم نیامی (aegilops triuncialis) بیشترین درصد همزیستی ریشه ای و آلاله سوری (ranunculus pinardi) کمترین میزان درصد را دارا بودند. در مورد اسپور ها نیز بیشترین تعداد اسپور به گندم نیامی و کمترین آن به آلاله سوری تعلق داشت. نتایج به دست آمده نشان دهنده ی همبستگی مثبت و معنی دار بین آغشتگی ریشه و تعداد اسپور در هر دو فصل بهار و تابستان می باشد. آنالیز های خاک نیز همبستگی منفی و معنی داری بین فسفر با تعداد اسپور و با آغشتگی ریشه در هر دو فصل نشان داد. همچنین بین آهک خاک و تعداد اسپور و درصد همزیستی در هر دو فصل، همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد. بین ph خاک با تعداد اسپور در اردیبهشت ماه همبستگی منفی و معنی داری وجود داشت. اما همبستگی سایر عوامل خاک با تعداد اسپور و درصد همزیستی ریشه معنی دار نبود. همه آنالیز ها با نرم افزار spss انجام گرفت.