تحلیل گفتمان انتقادی بازنمایی هویت ایرانی در شبکه فارسی زبان من و تو

متون رسانه ای نتیجه کنش های گفتمانی اند و سازندگان آن با ساخت و ارائه این متون در صدد بازنمایی از واقعیات و هویت ها هستند. رویکرد گفتمانی به تاثیرات و پیامدهای بازنمایی یعنی سیاست های آن توجه دارد. این تحقیق، گفتمان هویتی ایرانی را استیلاجویی یک گروه سیاسی می داند که برای تعریف ابعادی که هویت ایرانی از درون آن معنا می یابد، تلاش می کند. گفتمان های هویت ایرانی، صورت بندی و یا مفصل بندی ای از دال های مرتبط با مولفه ها و عناصر سازنده هویت ایرانی هستند که هر یک از آن هاگفتمان دیگر را دگر ایدئولوژی خود می پندارد. در هر یک از این گفتمان ها مولفه های سازنده ی هویت ایرانی از منابع گوناگون الهام می پذیرند و گرایش به این مولفه ها در این گفتمان ها متفاوت است. از آنجایی که بهترین روش برای کشف ایدئولوژی های موجود در متن روش تحلیل گفتمان است این تحقیق با روش تحلیل گفتمان انتقادی صورت گرفته است. تحلیل گفتمان متن شبکه من و تو در دو بخش مجزا صورت گرفته است. به این ترتیب که ابتدا با تحلیل درون متنی به بررسی چگونگی به خدمت گرفته شدن زبان در در جهت ایدئولوژی های حاکم بر این شبکه پرداخته شده است. در این بخش از برخی از مکانیزهای زبانشناختی موجود در نظریه ون دایک و فرکلاف از جمله: هم پایگی، استعاره، کنایه، اغراق،حسن تعبیر، دسترس پذیری، قطب بندی، تخفیف و جابجایی، استفاده از تاریخ، مشخص کردن انسجام کلی و هدف ساختار متن؛ استفاده شده است. در بخش دوم تحلیل گفتمان، به تحلیل برون متنی پرداخته شده است که در آن به این موضوع می پردازد که چه عواملی در خلق این متن رسانه ای موثر بوده اند.در این بخش از مفاهیم فضای تخاصم، مکان، زمان لاکلا و موفه استفاده شده است. در مجموع تحلیل درون متنی و برون متنی شبکه من وتو ارتباط این شبکه را با گفتمان سیاسی پهلویسم و در نتیجه نظم گفتمانی هویتی موجود در آن آشکار می کند. به این ترتیب، ابعاد گفتمان هویت ایرانی که مفصل بندی این گفتمان را شکل می دهند، در این شبکه عبارتند از: باستان ستایی، ناسیونالیزم عرب ستیز، سکولاریزم، التزام به معیارهای فرهنگ غربی و دال مرکزی در این گفتمان شاه محوری با محوریت شاهنشاهی محمدرضا پهلوی است که سایر ابعاد این گفتمان، در سایه سار آن معنا می یابند.