مطالعه تنوع گونه ای کنه های خانواده phytoseiidaeو بررسی تنوع ژنتیکی گونه غالب در شهرستان ساری

کنه های شکارگر خانواده phytoseiidae از مهم ترین دشمنان طبیعی کنه های گیاهی خانواده tetranychidae و برخی حشرات ریز از جمله تریپس ها و سفیدبالک ها هستند که نقش مهمی در کنترل بیولوژیک این آفات در گلخانه ها، محصولات زراعی و باغی دارند. در این بررسی تعداد 80 گونه گیاهی از 46 خانواده مختلف در قالب سه اکوسیستم درختان جنگلی، درختان میوه و گیاهان زراعی از اسفندماه 1390 تا دی ماه 1391 مورد بازدید و نمونه برداری قرار گرفت. کنه ها توسط اسید لاکتیک شفاف و سپس با استفاده از مخلوط هویر اقدام به تهیه اسلاید میکروسکوپی گردید. نمونه ها با استفاده از منابع موجود تا سطح گونه شناسایی شدند. همچنین در این پژوهش تنوع ژنتیکی 14جمعیت کنه شکارگر transeius caspiansis (گونه غالب) جمع آوری شده از روی 14 گونه گیاهی متفاوت با استفاده از توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیداز i مورد بررسی قرار گرفت. مراحل استخراج dna برای بدست آوردن ژنوم تک نمونه ها بهینه سازی شد. قطعات تکثیر شده توالی یابی شد و تجزیه و تحلیل آن ها با نرم افزار mega 5 صورت گرفت. در مجموع تعداد 946 اسلاید میکروسکوپی متعلق به 18 گونه از هشت جنس و سه زیرخانواده amblyseiinae، typhlodrominae وphytoseiinae تهیه شد. اسامی گونه های شناسایی شده به شرح زیر است: subfamily amblyseiinae: transeius caspiansis, euseius amissibilis, euseius finlandicus, amblyseius herbicolus, proprioseiopsis levis, proprioseiopsis messor, neoseiulus umbraticus, neoseiulus marginatus, neoseiulus barkeri, neoseiulus bicaudus, neoseiulus imbricatus. subfamily typhlodrominae: typhlodromus (anthoseius) bakeri, typhlodromus (anthoseius) kerkirae, typhlodromus (typhlodromus) tubifer, typhlodromus (typhlodromus) athiasae, paraseiulus soleiger, paraseiulus triporus. subfamily phytoseiinae: phytoseius plumifer. کنه های زیر خانواده amblyseiinae 74%، typhlodrominae 10% و phytoseiinae 16% جمعیت کنه های خانواده فیتوزئیده را به خود اختصاص دادند. گونه transeius caspiansis با اختصاص 50% نمونه های جمع آوری شده به خود گونه غالب فیتوزئیده در شهرستان ساری بود و گونه های phytoseius plumifer 16% و euseius amissibilis نزدیک به 10% گونه های جمع آوری شده را تشکیل دادند. تنوع زیستی کنه های شکارگر خانواده فیتوزئیده با استفاده از شاخص های غنای مارگالف، سیمپسون ، شانون-وینر و یکنواختی پیلو محاسبه و با آزمون تجزیه واریانس مورد مقایسه قرار گرفتند. شاخص غنای مارگالف در کنه های شکارگر روی درختان جنگلی، درختان میوه و گیاهان زراعی به ترتیب 089/2 ، 208 /1 و 672/1 برآورد شد. شاخص تنوع سیمپسون برای این کنه های شکارگر روی درختان جنگلی، درختان میوه و گیاهان زراعی به ترتیب 671/0، 731/0 و 667/0 بدست آمد. شاخص شانون - وینر برای کنه های شکارگر روی این گیاهان به ترتیب 632/1 ، 332/1 و 673/1 برآورد شد. مقادیر شاخص یکنواختی پیلو برای این کنه ها روی درختان جنگلی 681/0، درختان میوه 717/0 و گیاهان زراعی 8/0 بدست آمد که به طور کلی نشان دهنده تنوع نسبتا بالاست. در بررسی های مولکولی، تفاوت ژنتیکی بین صفر تا 373/0 متغیر بود. سه جمعیت جمع آوری شده از روی بید، توسکا و پرتقال مجزا از سایرین قرار گرفتند. تعداد هاپلوتیپ های بدست آمده 11 و تعداد کل جهش ها 208 عدد بود. استقرار روی میزبان های متفاوت، با درصد کمی، جمعیت ها را از یکدیگر تفکیک نمود.