بررسی و تحلیل جریان تصوف سیاسی از عصر شاه عباس اول تا پایان حکومت صفویه(996هجری قمری-1135)

حکومت صفوی قدرت سیاسی خویش را به کمک صوفیان قزلباش به دست آورده بود. اما شاهان دوره اول صفوی به دلایل سیاسی و اعتقادی به تدریج عناصر ایرانی و علماء و فقهای شیعه را در حکومت صفویه مشارکت دادند. با شروع سلطنت شاه عباس? زمینه هایی چون تمایل صوفیان قزلباش به سلطان محمد خدابنده؛ پیوستن جمعی از صوفیان قراچه داغ به عثمانی؛ مداخلات و عملکرد های منفی صوفیان قزلباش در حکومت موجب شد تا شاه عباس اول صفوی با سیاست ورود نیروی سوم و حمایت از نفوذ علماء به تضعیف و سرکوبی نهاد تصوف بپردازد.جانشینان وی نیز در تبعیت از او این روند را ادامه دادند. رشد و قدرت گیری علماء در دوره شاه سلیمان و سلطان حسین مهمترین عامل در تضعیف تصوف بود. در اواخر حکومت صفوی و با افزایش قدرت علماء? تصوف به نهایت ضعف خود رسید.به همین جهت سیر تاریخی جریان تصوف در نیمه دوم عصر صفویه و عوامل ضعف آن از نکات مهم پژوهشی این تحقیق است بر این اساس پس از شرح حوادث و رویداد ها به بررسی نقش علماء? شاه و در نهایت تمایل و همکاری این دو نهاد در تضعیف جریان تصوف پرداخته خواهد شد.افزایش نفوذ و دخالت علماء در اواخر عصر صفوی تقابل شدید بین متشرعان و متصوفه را به وجود آورد.این تقابل نه تنها گریبان اهل خانقاه را گرفت؛بلکه منجر به اتهام الحاد و سبب تالیف رساله هایی در نکوهش و رد صوفیان شد و در نهایت به تضعیف? سرکوب و مهاجرت صوفیان به خارج از کشور شد.