بررسی اثر شوری روی تغییرات ماده رنگی گیاه روناس

چکیده روناس (rubia tinctorum) گیاهی است دو تا سه ساله و مقاوم به شوری که از ریشه آن یکی از بادوام ترین رنگ های قرمز گیاهی به دست می آیدو در رنگرزی به ویژه در صنعت فرش مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور بررسی تأثیر شوری بر افزایش یا کاهش میزان رنگدانه ای گیاه روناس، آزمایشی در قالب طرح کاملا ًتصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. پس از نمونه برداری خاک از مناطق 6 گانه کشت روناس و تعیین هدایت الکتریکی آن ها خاک ها به سه گروه با هدایت الکتریکی کمتر از ds/m4، بین ds/m 4-8 و بیش از ds/m 16 طبقه بندی شده و اثر میزان شوری با استفاده از روش تجزیه واریانس یک طرفه بر صفات مورد نظر بررسی گردید. در این تحقیق نخ پشمی در درجه حرارت 100 درجه ی سانتگراد با رنگزای روناس رنگرزی شد. بررسی تأثیر افزایش شوری بر مقادیر مختلف مولفه های رنگی l* ، b* و a* نمونه های رنگرزی شده نشان داد که با افزایش سطوح شوری مقدار مولفه ی l* (روشنایی) کاهش معنی داری در سطح یک درصد (p<0.01) نشان داد. نتایج مقایسه میانگین داده ها با آزمون دانکن نشان داد که با افزایش شوری خاک میزان روشنایی پشم (l*) کاهش پیدا کرد. بیشترین مقدار l* در شوری کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر با مقدار40 و بیشترین مقدار مربوط به شوری 8-16 دسی زیمنس و با 38/32 بود. مقدار مولفه ها ی a*(قرمزی و سبزی) و b* با افزایش شوری خاک افزیش یافت و بین تیمارها اختلاف معنی داری در سطح یک درصد (p<0.01) مشاهده شد. کمترین میزان a* در شوری کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر با مقدار 33/24 و بیشترین مقدار در شوری 8-16 دسی زیمنس با مقدار 39 بود. b* نیز در شوری 8-16 دسی زیمنس بر متر برابر با 17/26 بود و نسبت به دو تیمار دیگر حدود 23 درصد افزایش نشان داد. کلمات کلیدی: شوری، روناس (rubia tinctorum)، رنگدانه