ساماندهی وضع موجود فضای سبز شهری ( مطالعه موردی منطقه 5 شهرداری تهران )

کاربری های شهری به عنوان ستون و چهارچوب اصلی شهر محسوب می شوند تا حدی که شهر ها را با عملکرد ها و خدمات چگونگی استقرار آنها می سنجند، بنابر این کاربری ها از جمله اصلی ترین مواردی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.در بسیاری از شهرها کاربری های عمومی به دلایلی چون تراکم بالای جمعیت، عدم انتظام در استقرار و مکان گزینی و عدم توجه به شعاع دسترسی و آستانه های جمعیتی قادر به ارائه خدمات مطلوب به شهروندان نمی باشند. این موضوع در شهرهای بزرگ به ویژه برای کاربری هایی نظیر فضای سبز( پارک های درون شهری ) از نمود بیشتری برخوردار است. در خدمات رسانی شهری افزایش تعداد مراکز خدماتی، دلیل بر خدمات رسانی مناسب نبوده، بلکه آنچه حائز اهمیت است توزیع بهینه این مراکز می باشد. شهر تهران به عنوان یکی از کلان شهرهای کشور در سالهای اخیر تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله افزایش بی-رویه جمعیت در دهه های اخیر با مسائل و مشکلات فراوانی روبرو شده است. رشد سریع و بی-رویه شهر ها و توسعه حومه سازی باعث تخریب فضای سبز گردیده است. امروزه بیشتر جمعیت کشور ما در شهر زندگی می کنند و این امر سبب از بین رفتن طبیعت بکر و محیط های روستایی و جایگزینی آنها با شهر ها شده است، لذا بحث و بررسی در خصوص فضای سبز ضروری می باشد. میزان فضای سبز منطقه (44/7 متر مربع برای هر نفر) اختلاف فاحشی با شاخص های تعیین شده از سوی سازمان ملل متحد( 20 تا 25 متر مربع برای هر نفر) دارد. اگر سرانه پیشنهادی فضای سبز منطقه را متوسط بازه فوق یعنی 25 مترمربع در نظر بگیریم، با در نظر گرفتن جمعیت 685334 نفری معادل 34/1713 هکتار پیش بینی می گردد، که با رقم مساحت فضای سبز عمومی منطقه 5، 24/1203 هکتار اختلاف دارد. برای رسیدن به این هدف، استفاده از نرم افزار arcgis و با استفاده از معیارهای جمعیتی و مراکز ثقل جمعیتی، مراکز آموزشی و فرهنگی و نزدیکی به راه های اصلی و استفاده از پتانسیل های موجود در منطقه (دو رودخانه کن و حصارک) منظور گردید و همچنین با در نظر گرفتن اراضی بایر و وجود خاک و آب وهوای مناسب جهت رشد و نمو گیاهان این منطقه نیز در نظر گرفته شد. تنظیم و طبقه بندی اطلاعات و تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق ورود اطلاعات به نرم افزارهای رایانه ای از جمله جمع آوری اطلاعات با فرمت cad&shape و پردازش با استفاده از نرم افزارهای arcgis وecell و استفاده از ماتریس سازگاری و ناسازگاری در بیان همجواری های سازگار بین کاربریهای شهری با فضای سبز و همچنین تعیین سرانه فضای سبز شهری انجام پذیرفت. با نتایج حاصل از این نقشه ها و تحقیق به ارائه پیشنهاداتی جهت تعیین نواحی محروم در زمینه استفاده از امکانات و تسهیلات عمومی (پارک ها) و متوجه ساختن مسئولین و دست اندرکاران به لزوم توجه به مکانیابی و توزیع و پراکندگی مناسب فضای سبز(پارک های درون شهری) در سطح منطقه اقدام نمود.