نقد و بررسی نثر ترجمه های داستانی ابراهیم یونسی

ترجمه از جمله فنون ادبی است که مبنای آن مهارت در دو زبان مختلف و آشنایی با اثری است که برای برگرداندن انتخاب می شود. یکی از انواع ترجمه ها که بویژه در دوره های اخیر رواج یافته ترجم? داستان ها از زبان های بیگانه است. ابراهیم یونسی مترجم و نویسند? معاصر در سال 1305 ش متولد شد و در سال 1390 بدرود حیات گفت. وی 67 ترجمه، 12 داستان و 5 تألیف را به چاپ رسانده است. یونسی در میان آثار چارلز دیکنز سه داستان را برای ترجمه برگزیده است: آرزوهای بزرگ خان? قانون زده و داستان دو شهر که به ترتیب در سال های 1337، 1341 و 1347 ش ترجمه شده اند. می توان گفت که گرایش یونسی به مکتب رئالیسم او را به سمت ترجم? آثار دیکنز سوق داد، هر چند اندیشه های سیاسی او نیز که مدافع طبق? محروم جامعه است می تواند موجب جذب شدن در جهت محتوای آثار دیکنز باشد. بررسی نثر ترجمه های یونسی از دیکنز نشان می دهد که او با کاربرد نظریات مربوط به فن ترجمه و رعایت امانت و تکیه بر مهارت خود در داستان نویسی کوشیده است تا واژگان، ترکیبات، اصطلاحات، کنایات، امثال و نیز فضای روایت و لحن گفتگوهای داستان ها را برای مخاطب فارسی زبان بازسازی کند. در متن ترجم? یونسی ورود واژگان بیگانه از بسامد پایینی برخوردار است؛ یونسی اغلب واژگانی را که برای مخاطب ایرانی ناآشناست را با توضیح کوتاه در متن یا با توضیح مفصل در پاورقی، قابل درک کرده است. یونسی واژگان عربی را در خدمت نزدیک کردن زبان ترجمه به زبان متن مبدأ گرفته است. ترکیبات عربی و ترکیبات عربی- فارسی که اغلب ترکیبات متداول در زبان عامه است، برای رساندن زبان محاوره ای به کار رفته شده اند. در نثر ترجمه های یونسی اصطلاحات عامیانه و جملات محاوره ای و شکسته، تنها در گفتگوها و متناسب با شخصیّت داستان استفاده شده است. بسامد استفاده از ضرب المثل و کنایه در داستان ها متفاوت است. این دو عنصر متناسب با شخصیّت به کاربرند? آن، بخوبی به زبان فارسی برگردانده شده است. در این پژوهش انواع توصیف بررسی شده است. در تمام موارد توصیف، یونسی با کمک هنر داستان نویسی خویش بشایستگی توانسته است، اهداف نویسنده، فضا و احساس غالب بر داستان را در ترجمه منعکس کند. در گفتگو نیز یونسی هماهنگ با شخصیّت های داستان از زبان محاوره ای و شکسته استفاده کرده است. زبان روایت در داستان های دیکنز، نوشتاری است و مترجم در تمام داستان یکنواختی زبان ترجمه را حفظ کرده است. طنز دیگر عنصر بررسی شده، است. طنز در ترجمه های یونسی به دلیل تفاوت فرهنگ در زبان مبدأ و مقصد، برای مخاطب خوشایند نیست، مگر در مواردی که قرابت فرهنگی وجود دارد. این نویسنده و مترجم معاصر با توجه به قلم توانایی که در نویسندگی صرف داشته به خصوص در قالب داستان، از نظر نحوی توانسته است جمل? فارسی را طبیعی و به هنجار و بر کنار از شائب? گرته-برداری در ترجم? خود وارد کند.