نقد کتاب ایقان در بهره برداری از آیات و روایات برای اثبات مبانی بهائیت

بهاءالله، اولین رهبر بهائیان، از منابع اسلامی برای اثبات عقائد خویش در کتاب های گوناگون به خصوص در کتاب ایقان استفاده کرده است. این تحقیق با تقسیم بندی موضوعی آن کتاب در سه فصل، به بررسی آیات و روایات استفاده شده در آن می پردازد. در ابتدای هر بخش تلاش شده تا ادّعاهای وی روشن شود. سپس پاسخ های نقضی به آن ها با استفاده از کتاب های تأیید شد? بهائی در صورت یافتن، مطرح شده اند. آنگاه اصل آیات و روایاتی اشاره شده، بررسی شده اند تا مشخص شود آیا نظر او همان چیزی است که از آن آیات و روایات فهمیده می شود، یا متفاوت با آن است؟ در فصل اول این تحقیق، مباحث کلی، معرفی اجمالی رهبران بهائی، تاریخ پدید آمدن بهائیت و تغییرات آن تا امروز به صورت فشرده و توضیح برخی از مفاهیم مرتبط با برخورد ناصحیح با آیات و روایات مطرح شده است. در فصل دوم روش پیشنهادی بهاءالله برای شناخت معارف دین بررسی شده است. او از مردم خواسته تا از علما دوری کنند و تقلید نکنند و در نتیجه سخنان او را بپذیرند! روش پیشنهادی او این است که چشم و گوش را بسته و فقط سخنان او را گوش نمایند و قبول کنند. به این ترتیب او پیشنهاد می کند که از اصل باید صورت مسأله را پاک کرد و ایرادی به مطالب او وارد نکرد! البته درست است که در اصول دین نباید تقلید کرد، اما تقلید نکردن به معنی مراجعه نکردن به علما و نپرسیدن از آنان و تحقیق نکردن نیست. به روشنی می دانیم که این روش با روش عقلا و مبنای مصرح در قرآن و احادیث منافات دارد. به علاوه به چه دلیلی تقلید از او صحیح است و تقلید از دیگران نادرست است؟ در فصل سوم توجیهات او نسبت به مسأل? خاتمیت و نبوت بررسی شده اند. مسأل? بسیار مهم در میان مسلمانان که تقریباً تمام آنان بر آن اتّفاق نظر دارند، مسأل? خاتمیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است. بهاءالله با استفاده از تفسیر به رأی، خاتمیت را توجیه کرده است و برای شناخت پیامبر دلایلی را ذکر می کند که علاوه بر اشکالات مبنایی، تناقضات مصداقی هم دارد و اگر آن ها را هم قبول کنیم، باز منطبق بر سید باب و خود او نمی تواند باشد. در فصل چهارم مسأل? توجیهات او در بار? قائمیت و امام دوازدهم شیعه بررسی شده است. در میان شیعیان اعتقاد به امام دوازدهم اعتقاد مهمی است. تمامی مذاهب اسلامی به وجود فردی از فرزندان رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) که ظهور می کند و زمین را از عدل و داد پر می کند و ظلم و جور را از بین می برد، اعتقاد دارند. بهاءالله با استفاده از نقل ناکامل روایات، و تفسیر به رأی و جعل روایت، قائم اسلام را سید باب معرفی کرده است. علاوه بر آن که کار او برای نشان دادن نظر خویش ناشایست و ناصحیح است، خصوصیات سید باب با خصوصیات بیان شده برای موعود اسلام در روایات مختلف نیز منافات دارد. در فصل آخر نیز نتیجه گیری از فصول مختلف و هم چنین بررسی کتاب باک در رابطه با کتاب ایقان که در خلال فصل های گوناگون انجام شده، بیان شده است.