کاربرد برنامه‎ریزی آرمانی فازی در مدیریت الگوی کشت محصولات زراعی منتخب استان مازندران (مطالعه موردی: شهرستان آمل)

با توجه به نقش و اهمیت مدیریت واحدهای زراعی، استفاده از مدل های برنامه ریزی ریاضی در تعیین الگوی بهینه کشت نقش بسزایی دارد. در این تحقیق ابتدا تاریخچه ای از تصمیم گیری و کاربرد مدل های برنامه ریزی ریاضی در کشاورزی ارائه می شود، آنگاه با توجه به محدودیت های ذکر شده برای مدل های برنامه ریزی خطی و آرمانی ساده، مدل برنامه ریزی آرمانی فازی در جهت بهینه سازی الگوی کشت در سه سناریو مورد توجه قرار می گیرد. اهداف این پژوهش شامل بیشینه سازی سود (سناریوی یک)، نیل به خودکفایی (سناریوی دو) و دستیابی همزمان به بیشینه سازی سود و خودکفایی در محصولات اساسی کشاورزی (سناریوی سه) است. بیشینه سازی سود در سطح خرد و دستیابی به خودکفایی در سطح کلان حائز اهمیت است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و از طریق تکمیل 124 پرسشنامه از سطح شهرستان آمل به دست آمده است. نتایج به دست آمده از الگوها نشان می دهد که در صورت لحاظ نمودن اهداف بیشینه سازی سود و خودکفایی به طور همزمان (مدل فازی سناریوی سه) تعاملی بین مدل فازی سناریوی یک و دو به وجود می آید؛ به طوری که در سناریوی سه هر چند بازده برنامه ای نسبت به سناریوی یک 26/3 درصد کاهش می یابد و نسبت به سناریوی دو هدف خودکفایی در محصول برنج دانه بلند پر محصول نادیده گرفته می شود، اما در مجموع، بازده برنامه ای 22/0 درصد، سطح زیر کشت محصولات برنج دانه مرغوب، جو دیم و کلزا دیم به ترتیب 13/10، 04/13 و 80/7 درصد و سطح زیر کشت گندم آبی 30 هکتار نسبت به الگوی فعلی منطقه افزایش می یابد. در پایان نیز پیشنهاداتی در جهت مدیریت بهتر بخش کشاورزی شهرستان آمل برای نیل به اهداف مورد نظر ارائه گردیده است.