انتخاب رویکرد مناسب نگهداری و تعمیرات با استفاده از سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (abc)؛ مورد مطالعه ناوگان خودرویی سبک ناجا

سازمان های تولیدی و خدماتی سهم ارزنده ای در توسعه اقتصادی کشورها و افزایش سطح رفاه عمومی جامعه دارند. داشتن سازمانی با بیشترین بهره وری و کمترین هزینه، همواره مد نظر مدیران بوده است. نگهداری و تعمیرات با توجه به منابعی که مصروف می دارد، نقش مهمی در دستیابی به این بهره وری ایفا می کند. به منظور داشتن یک نظام نگهداری و تعمیرات موثر، تعیین سیاست بهینه نگهداری و تعمیرات، ضرورتی غیر قابل انکار است. به این ترتیب، تصمیم گیری در خصوص تعیین خط مشی بهینه نگهداری و تعمیرات بسیار حیاتی و حساس است؛ با توجه به وجود ابعاد ایمنی فردی و زیست محیطی در نگهداری و تعمیرات، تصمیم غلط در این زمینه، نه تنها موجب افزایش هزینه ها و کاهش بهره وری می شود، بلکه بر وجهه اجتماعی و نگرش مشتریان نسبت به سازمان نیز تأثیری نامطلوب می گذارد. پژوهش حاضر بر آن است تا با تکیه بر رهیافت هزینه یابی مبتنی بر فعالیت و تحلیل حالات، اثرات و بحرانی بودن شکست، ضمن گروه بندی فعالیت ها، نگاه هرچه دقیق تری به مسئله انتخاب راهبرد مناسب نگهداری و تعمیرات در محیط فازی، داشته باشد. جامعه آماری پژوهش، مدیران و کارشناسان نگهداری و تعمیرات وابسته به ناجا در سطح استان تهران می باشند. برای انجام تحقیق، عوامل اصلی موثر بر انتخاب استراتژی مناسب نگهداری و تعمیرات، با کمک پرسشنامه و انجام تحلیل عاملی مشخص شدند. در ادامه، برای تعیین روش تصمیم گیری چندمعیاری مناسب، فرض وابستگی معیارها در بوته آزمون قرار گرفته است. برای انجام فرایند تصمیم گیری چندمعیاری در حالتی بهینه، مدلی تلفیقی ارائه شده است. وزن معیارها، از رویکردی پیوندی و چند مرحله ای، با فرایند تحلیل شبکه ای در حالت فازی-گروهی محاسبه شده و در راستای رسیدن به هدف تحقیق و تعیین استراتژی بهینه نگهداری و تعمیرات برای هر گروه همگن از فعالیت ها، ملاکِ نزدیکی نسبی استراتژی های مختلف به شرایط ایده آل مثبت، معیار گزینش قرار گرفته است. به منظور مداقّه و تأمل بیشتر و عمیق تر کردن دامنه تحلیل، از آنالیز حساسیت نیز استفاده شده است. در این پژوهش پس از گروه بندی فعالیت ها در 3 گروهِ حیاتی، مهم و معمولی، با توجه به ماهیت فعالیت های نگهداری و تعمیرات خودرویی، رویکردهای نگهداری و تعمیرات مبتنی بر قابلیت اطمینان، پیشگویانه، پیشگیرانه و اصلاحی وارد تحلیل شد. برای هر گروه، استراتژی مناسب نگهداری و تعمیرات به ترتیب به صورت رویکرد نگهداری و تعمیرات پیشگویانه، پیشگیرانه و اصلاحی تعیین گردید. در پایان نیز جهت اجرایی نمودن این استراتژی ها، پیشنهادهایی به سازمان ارائه شده است.