اثر پاکلوبوترازول و روش های مختلف کاربرد آن بر کیفیت نشاء گوجه فرنگی

چکیده گوجه فرنگی ( (lycopersicon esculentumاز پرطرفدارترین سبزی های میوه ای می باشدکه به علت داشتن انواع ویتامین ها، کاروتن، اسیدهای مفید، قند و املاح معدنی نقش مهمی را در سلامت انسان بازی می کند. ماده لیکوپن که به وفور در گوجه فرنگی و فرآورده های آن وجود دارد، دارای خواصی از قبیل جلوگیری از سرطان ها، محافظت پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش، جلوگیری از بیماری های گوارشی می باشد. یکی از روش های عمده پرورش گوجه فرنگی نشاءکاری است. تولید نشاء با کیفیت خوب، نقش حساس و مهمی در تولید موفق یک محصول دارد. پرورش دهندگان نشاء، برای به دست آوردن کیفیت بهتر در رقابت هستند. یک مشکل عمده در تولید نشاء، رشد علفی و طویل شدن بیش از اندازه آن می باشد. کیفیت نشاء به سیستم ریشه ای خوب، شاخه دهی مناسب، ارتفاع کنترل شده، رنگ خوب، گل دهی به موقع و نداشتن آفات و بیماری ها مربوط می شود. پاکلوبوترازول به عنوان یک کند کننده رشد می تواند در کنترل رشد طولی نشاء از طریق ممانعت از سنتز جیبرلین موثر باشد. غلظت ها و روش های مختلفی برای استعمال پاکلوبوترازول وجود دارد. آزمایش حاضر جهت یافتن بهترین روش کاربرد و تعیین بهترین غلظت برای تولید نشاء با کیفیت گوجه فرنگی انجام گرفت. تیمارها شامل 4 سطح غلظت صفر، 200، 400 و 600 میلی گرم در لیتر با روش خیساندن بذر و4 سطح غلظت صفر، 25، 50 و 100 میلی گرم در لیتر در دو روش محلول پاشی و کاربرد خاکی بود.این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 12 تیمار در چهار تکرار که هر تکرار شامل دو گیاه بود انجام شد.برخی صفات مربوط به کیفیت نشاء قبل از انتقال نشاءها به زمین اصلی اندازه گیری شد و بعد از نشاء کاری نیز اثر پاکلوبوترازول بر میزان کلروفیل، نشت یون، محتوای نسبی آب برگ و فاز زایشی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که استعمال پاکلوبوترازول در هر سه روش خیساندن بذر، محلول پاشی و کاربرد خاکی، اثر معنی داری بر ارتفاع نشاء،قطر ساقه و طوقه ، تعداد ریشه های جانبی، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه ، میزان قند اندام هوایی و ریشه نشاء، بر جای گذاشت. پاکلوبوترازول موجب کاهش ارتفاع نشاءها، افزایش قطر ساقه و طوقه، کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی نشاء و افزایش میزان قند اندام هوایی نشاءها شد. همچنین پاکلوبوترازول موجب افزایش در وزن تر و خشک ریشه، تعداد ریشه های جانبی، میزان قند ریشه و کاهش طول ریشه شد. پس از انتقال نشاءها به زمین اصلی پاکلوبوترازول به طور معنی داری بر غلظت کلروفیل و کلروفیل نسبی، نشت یون، زودرسی و تعداد گل موثر بود. از میان سه روش استفاده شده، روش خیساندن بذر، علاوه بر کاهش ارتفاع و بهبود صفات کیفی نشاء، به طور معنی داری موجب کاهش نشت یونی، زودرسی محصول و تقویت فاز رویشی شده است، لذا به عنوان غلظت و روش مناسب پاکلوبوترازول می تواند برای گوجه فرنگی به کار رود.