بررسی دیدگاه ابن ابی الحدید در مورد عمر بن خطاب در شرح نهج البلاغه

دیدگاه های ابن ابی الحدید دربار? عمر در دو حوز? تاریخی و کلامی تقسیم بندی می شود. وی در خلال برخی مباحث تاریخی تلاش دارد به طرق مختلف همچون ذکر روایات تاریخی در فضیلت عمر و هم چنین منقولات و استنادات تاریخی، شخصیتی صالح، سالم و مصون از هر گونه طعن و اشتباهی از وی به تصویر بکشد. هم چنین شارح وقتی از جنب? کلامی به شخصیت و نوع عملکردهای عمر می پردازد به روش های گوناگون مانند آوردن احادیث در فضل عمر، استنادات و تحلیل های کلامی، پاسخ به مطاعن و دیگر روش ها سعی بر دفع اتهامات و مطاعن وارده بر عمر دارد. در واقع دیدگاه های شارح در مورد عمر بیشتر جنب? دفاعی داشته و او در این راه برای رسیدن به هدف خویش به هر روش و طریقی متوسل می شود، که ضرورت بررسی و نقد این دیدگاه ها به همین دلیل است. دیدگاه های ابن ابی الحدید دربار? عمر بن خطاب غالباً نشأت گرفته از تعصب ورزی هایی است که کم و بیش در جای جای شرح نهج البلاغه و در مورد موضوعات مختلف دیده می شود. وی تاریخ را به گونه ای روایت می کند که نتوان خدشه ای بر عملکردهای عمر وارد ساخت و در این راه به تقطیع، تحریف و ذکر دیدگاه های مورد پسند خود می پردازد و استنادات تاریخی او معمولاً به منابعی است که مورد قبول خود او و پیروان اهل تسنّن است. هم چنین دیدگاه های کلامی ابن ابی الحدید دربار? عمر حاصل مبانی فکری و اعتقادی شارح است که بسیاری از آن ها قابل نقد و قابل رد می باشد.