ملاک و محدوده ولایت ولی قهری در مذاهب پنجگانه

چکیده خداوند تبارک و تعالی بر تمامی موجودات و مخلوقات خویش ولایت دارد و به دلیل ولایتی که دارد می تواند هر نوع تصرفی را در آن ها بنماید. ولی قهری نیز بر مولی علیه ولایت دارد و در امور او تصرف می نماید. حال اینکه ولی قهری بر مولی علیه ولایت دارد و در امور او تصرف می نماید آیا این ولایت از جانب خداوند به او تنفیذ شده است؟ آیا ولایت تنها از آن خداوند نیست؟ و آیا ولی قهری ملزم به رعایت مصالح مولی علیه می باشد؟ برای پاسخ دادن به این سوال ها ابتدا ناگزیر از تعریف واژه های کلیدی از جمله ولی قهری، مصلحت و ولایت هستیم. سپس به تبیین ضرورت تبعیت احکام از مصالح و مفاسد نفس الامری پرداخته و ثابت می کنیم که تمامی افعال خداوند هدفدار است و تشریع ولایت قهری نیز یکی از هدفمندی های افعال اوست. حال که خداوند ولایت را برای ولی قهری قرار داده است به بیان این می پردازیم که منظور از ولی قهری و مولی علیه چه کسانی هستند و چه ویژگی ها و صفاتی را دارا می باشند. بعد از اینکه مشخص شد ولی قهری و محجورین چه کسانی هستند و چرا خداوند ولایت بر محجور را بر عهده ولی قهری قرار داده است. در ادامه به اساسی ترین سوال این پایان نامه می پردازیم و آن اینکه ملاک و محدوده ولایت ولی قهری بر مولی علیه چیست؟ زیرا ولایت بر مولی علیه دارای حدود و ثغوری است که در شرع مقدس بیان شده است و ما در این قسمت به بیان این حدومرز در بین فقهای شیعه و اهل سنت می پردازیم و دو نظریه معروف در رابطه با این حد و مرز و وجوه اختلا ف آن را بیان می نماییم. یکی از این دو نظریه لزوم رعایت مصلحت مولی علیه از جانب ولی قهری می باشد و دیگری کفایت عدم مفسده در تصرفات ولی قهری است، در پایان هم نظر صحیح را بیان می کنیم. کلید واژه: ولی، قهر، ولی قهری، مصلحت، محجور