پژوهش امکان سنجی اقتصادی-اجتماعی تشکیل تعاونی آبخیزداری در حوضه آبخیز تالاندشت، شهرستان کرمانشاه به روش ارزیابی مشارکتی منابع طبیعی panr

هدف تحقیق حاضر امکان سنجی اقتصادی-اجتماعی تشکیل تعاونی آبخیزداری در حوضه آبخیز تالاندشت واقع در شهرستان کرمانشاه به منظور بهبود کیفیت زندگی مردم از طریق افزایش خودآگاهی و توانمند سازی آنان در انجام کارهای گروهی و مدیریت پایدار حوضه آبخیز روستا می باشد. مبنای تحقیق حاضر استفاده از روش کیفی ارزیابی مشارکتی منابع طبیعی (panr) می باشد. این روش به عنوان رکن اصلی در نیل به اهداف تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. در عین حال برای مقایسه یافته های حاصل از روش کیفی، با یافته های مشابه کمی از روش پیمایشی نیز استفاده شده است. در بخش کیفی، جمع آوری داده های از دست اول میدانی با استفاده از تکنیک های ارزیابی مشارکتی با مشارکت عملی ساکنان جامعه آماری تحقیق انجام شد. داده های مورد نیاز در بخش کمی با استفاده از مشاهدات میدانی و پرسشنامه جمع آوری گردید. روش تحلیل اطلاعات در بخش کیفی به صورت مقایسه مداوم داده ها و به شیوه آماری توصیفی مبتنی بر تکنیک های ارزیابی مشارکتی منابع طبیعی (panr) می باشد. در بخش کمی، تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شده است. در سطح آمار استنباطی به منظور بررسی رابطه بین متغییرها از ضرایب همبستگی اسپیرمن و پیرسون، آزمون من-ویتنی و رگرسیون چندگانه توام استفاده گردیده است. یافته های حاصل از بخش کیفی تحقیق بیانگر آن است که: کاهش منابع و تخریب مراتع حوضه، تبدیل مراتع به اراضی دیم کم بازده، کمبود تولیدات دامی، کاهش منابع آب، کمبود امکانات رفاهی و خدماتی و همه این موارد موجب کاهش فعالیت های اقتصادی و کمبود درآمد روستاییان شده است و زمینه برای کوچ و مهاجرت آنان به شهرهای مجاور حوضهفراهم آورده است . به منظور حل بحران موجود، فعالیت های آبخیزداری در این حوضه از طرف دولت با همکاری مردم محلی اجرا شده و در حال توسعه می باشد. عدم سکونت دایم روستاییان در طول سال موجب گردیده که ساکنین دایم که اغلب افرادی بضاعت روستایی هستند. قادر به جلب مشارکت سایر روستاییان جهت حل مسایل و مشکلات موجود نباشد. به طور کلی نیازها و منافع گروه های مختلف مردم بایکدیگر متفاوت است. از طرفی مشکلات اساسی موجود در حوضه آبخیز زندگی ساکنین منطقه را تهدید می کند تا مسایل و مشکلات اساسی بر طرف نشوند. روستاییان از انگیزه کافی جهت ایجاد تشکل های محلی نظیر تعاونی آبخیزداری برخوردار نخواهد بود. لذا جلب مشارکت گروه های مختلف روستایی و امکان پذیری ایجاد تشکل های محلی وابسته به طی گذاراست. بدین مفهوم که ایجاد و تاسیس تعاونی آبخیزداری، مستلزم ایجاد نهاد های جمعی واسطه ی انتقالی مانند تشکیل گروه های خودیار و همیار می باشد. نتایج بخش کمی نیز بیانگر آن است که در زمینه تمایل به تشکیل تعاونی آبخیزداری، 40 درصد افراد نسبت به تشکیل آن تمایل کمی دارند. 9/38 درصد آنان در حد متوسط و 1/21 درصد نسبن به ایجاد تعاونی آبخیزداری تمایل زیادی نشان داده اند. نتیجه تحلیل رگرسیون نشان می دهد که اثر دو متغیر مشارکت های اقتصادی و میزان درآمد بر میزان تمایل مردم به تشکیل تعاونی ْبخیزداری معنی دار شده است. همچنین مشارکت های اقتصادی مردم به مراتب تاثیر بیشتری در خصوص تمایل مردم نسبت به تشکیل تعاونی آبخیزداری دارد.