برآورد معادلات مربوط به منحنی مشخصه خاکهای ماهیدشت با استفاده از خصوصیات زودیافت خاک

رابطه ای که وضعیت رطوبت خاک را با مکش آب خاک بیان می نماید منحنی مشخصه رطوبتی خاک نامیده می شود. این منحنی یکی از معادلات اساسی در مدلهای حرکت آب در خاک در ناحیه غیر اشباع می باشد که در آبیاری و زهکشی حایز اهمیت می باشد. این منحنی در خاکهای مختلف متفاوت می باشد و به عوامل متعددی از جمله بافت، ساختمان و درصد ماده آلی خاک بستگی دارد. این منحنی در آزمایشگاه و با استفاده از دستگاه صفحات فشاری تعیین می گردد. با توجه به مشکلات موجود در تعیین این منحنی در آزمایشگاه تلاشهایی جهت توصیف این معادله به صورت معادله ریاضی صورت گرفته است. تاکنون روابط متعددی از جمله معادله ون گنوختن و بروکس-کوری برای توصیف ریاضی این منحنی ارایه شده است. برآورد ضرایب این معادلات بر اساس خصوصیات زودیافت خاک مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف از مطالعه کنونی تعیین ضرایب مربوط به معادله منحنی مشخصه رطوبتی خاکهای منطقه ماهیدشت واقع در استان کرمانشاه بوده است. در این تحقیق چهار نمونه خاک از نقاط مختلف منطقه ماهیدشت از اعماق 15، 45 و 75 سانتی متری جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. میزان رطوبت خاک تحت مکشهای مختلف در آزمایشگاه تعیین و این اعداد به نرم افزار retc وارد گردید. با استفاده از این نرم افزار ضرایب مربوط به مدلهای توصیف کننده منحنی مشخصه رطوبتی خاک از قبیل ون گنوختن و بروکس-کوری برای خاکهای مختلف منطقه تعیین گردید. نتایج بیانگر دقت بالاتر مدل ون گنوختن با n وm متغییر نسبت به سایر مدلها می باشد. ضمنا به منظور برآورد ضرایب مدل ون گنوختن بر اساس پارامترهای زودیافت خاک (که شامل بافت خاک، وزن مخصوص ظاهری، درصد مواد آلی و... ) از توابع انتقالی استفاده گردید. در این تحقیق از پنج تابع انتقالی قربانی – همایی(1)، قربانی – همایی(2)، قربانی- همایی اصلاح شده ، سپاسخواه و بندار وسپاسخواه و بنداراصلاح شده استفاده و با استفاده از پارامترهای آماری بهترین مدل انتخاب شد.