بررسی شاخص های استرس اکسیداتیو در دو روش مختلف تولک بریِ اجباری در مرغ های مادر گوشتی

تولک به ریزش دوره ای پرها و پردرآوری مجدد به همراه استراحت به دستگاه تولید مثل اطلاق می شود. از تولک بری مصنوعی با نام تولک بری اجباری یاد می شود؛ استرس اکسیداتیو به عنوان عدم تعادل بین رادیکال های آزاد و ترکیبات آنتی اکسیدانی مطرح است. در طول زندگی پرندگان بعضی از چرخه های فیزیولوژیک القا کننده های استرس اکسیداتیو هستند. از آن جمله می توان به تولید مثل، تولک بری، بیماری و غیره اشاره کرد؛ با انجام این آزمایش، میزان نسبی استرس اکسیداتیو در دو روش تولک بری اجباری مرغ های مادر گوشتی مقایسه می گردد و روشی معرفی می گردد که پرندگان کم تر تحت اثر استرس اکسیداتیو قرار گیرند؛ در این آزمایش از 100 قطعه مرغ مادر گوشتی نژاد cobb 500 با سن 60 هفته استفاده شد که از سن 23 هفتگی شروع به تولید تخم مرغ کرده و تا زمان شروع آزمایش، تولیدشان ادامه داشت. تعداد دو تیمار که هر کدام به عنوان یک روش تولک بری اجباری بود، به صورت زیر اعمال گردید: تیمار 1) روش مرسوم گرسنگی، که مرغ ها به مدت 10 روز از جیره محروم شدند و سپس به مدت 4 روز، از 50 گرم ذرت آسیاب شده به ازای هر پرنده تغذیه شدند. تیمار 2) استفاده از جیره ی حاوی 10000 قسمت در میلیون از عنصر روی به مدت 10 روز، که به مقدار 50 گرم در روز به ازای هر پرنده تغذیه گردید. سپس 4 روز به مقدار 50 گرم از جیره ی پایه در اختیار این تیمار قرار گرفت؛ هر دو تیمار از روز 15 تا 28 از 75 گرم جیره ی پایه تغذیه شدند و از روز 29 تا اوج تخم گذاری از جیره ی تولید استفاده کردند. از هر دو تیمار در ابتدای آزمایش، روز 10، روز 28 و روز اوج تخم گذاری (روز 78) نمونه ی خون بدست آمد. پراکسیدهای لیپیدی و دو آنزیم آنتی اکسیدانِ سرم اندازه گیری شد؛ اندازه گیری tbars مشخص کرد که پراکسیدهای لیپیدی در روز 10 و 78 در تیمار 2 به طور معنی داری کم تر از تیمار 1 بود. مقادیر اندازه گیری شده ی کاتالاز در روز 78 در تیمار 2 به طور معنی داری کم تر از تیمار 1 بود. آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در در روز 10 در تیمار 2 به طور معنی داری بیش تر از تیمار 1 بود. محرومیت از غذا با تخلیه ی پیش ماده های اساسی، افزایش رادیکال های آزاد و القای تنش باعث استرس اکسیداتیو می شود، در حالی که خصوصیات آنتی اکسیدانی روی و عدم قطع غذا در تیمار 2 باعث کنترل آن می گردد. می توان نتیجه گرفت که تولک بری به روش استفاده از مقادیر بالای روی در جیره، به دلیل عدم تغییرات فاحش در وضعیت اکسیداتیو گله از ابتدای تولک بری اجباری تا اوج تولید تخم مرغ، نسبت به روش مرسوم گرسنگی ارجحیت دارد.