ارزیابی پیامدهای اجتماعی توسعه صنعت نفت و گاز در استان بوشهر (مطالعه موردی: پارس جنوبی)

پارس جنوبی یا پایتخت انرژی و قطب اقتصادی در ایران در افق 1404، نمونه مدرنی از الگوی پیشرفت و توسعه درون زای ایرانی-اسلامی است که بر ابعاد مختلف زندگی مردم محله در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی و... تاثیرگذار است. پروژه های صنعتی با اجتماعات محلی ارتباط متقابل داشته باشند بطوری که مردم محلی پروژه را پذیرفته و در پیشبرد پروژه مشارکت داشته باشند، پروژه می تواند موجب ایجاد فرصتهای شغلی و بسترساز توسعه در منطقه گردد. این امر مستلزم شناخت دقیق از تأثیرات متقابل اجتماعی میان پروژه و جامعه یا اجتماع محلی است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق ارزیابی پیامدهای اجتماعی توسعه صنعت نفت و گاز پارس جنوبی بر اجتماع محلی می باشد.روش شناسی: این تحقیق از حیث روش، به دو روش کمی و کیفی تقسیم شد. در بخش کمی از پیمایشی استفاده گردید. و در بخش کیفی نیز از دو روش مصاحبه نیم ساخت یافته و روش اسنادی استفاده شد. از روش اسنادی برای مطالعه نظریه ها و کسب اطلاعات باز منابع و اسناد موجود بهره گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش پیمایشی پرسشنامه و در در بخش اسنادی، فیش‎ برداری می باشد.جامعه آماری مورد مطالعه کلیه مدیران وکارکنان شاغل درشرکت های واقع درپارس جنوبی و اجتماع محلی می باشد که حدود 66 هزار نفر می‎باشند. حجم نمونه در بخش کمی؛ باکمک فرمول عمومی کوکران تعداد 326 نفر محاسبه شد. در بخش کیفی نیز حجم نمونه با کمک روش اشباع نظری 20 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری این تحقیق خوشه ای چند مرحله و تصادفی ساده است. بدین نحو که با کمک نمونه گیری خوشه ای نواحی، محلات و بلوک ها انتخاب شد اما انتخاب واحدهای نمونه به صورت تصادفی ساده بوده است. در بخش کیفی نیز از روش نمونه گیری تعمدی (هدفدار) استفاده شد. در تحقیق حاضر برای محاسبه اعتبار از روش اعتبار صوری استفاده شد و برای تعیین پایایی ابزار تحقیق نیز از «آزمون ضریب آلفای کرونباخ» بکار رفت که مقدار آن 0.77 محاسبه شد. در خصوص روش تجزیه و تحلیل داده ها در بخش توصیفی از جداول یک بعدی و نمودار، شاخص مرکزی (میانگین) و شاخص پراکندگی (انحراف معیار) استفاده شد و برای تبیین یافته ها نیز از جداول دو بعدی و آزمون تی تک نمونه استفاده شد. نتایج: یافته های تحقیق نشان داد که اجرای پروژه پارس جنوبی بر سطح اعتماد درون گروهی در اجتماع محلی تاثیر ندارد اما سطح اعتماد برون گروهی را کاهش داده و اعتماد نهادی در اجتماع محلی را افزایش داده است. در مجموع تاثیر اجرای پروژه پارس جنوبی بر سطح اعتماد اجتماعی در اجتماع محلی کاهنده بوده است. درخصوص تاثیر بر سطح مشارکت نتایج نشان داد که اجرای این پروژه سطح مشارکت را در محله کاهش داده است. اما اجرای پروژه بر سطح روابط در اجتماع محلی تاثیر معناداری ندارد. در مجموع فرضیه تحقیق در خصوص تاثیر پروژه بر سطح سرمایه اجتماعی رد شد. اما نتایج این بررسی نشان داد که اجرای پروژه پارس جنوبی بر وضعیت اقتصادی در اجتماع محلی تاثیر افزایش دارد و موجبات توسعه اقتصادی؛ افزایش فرصت های شغی و اشتغال را فراهم نموده است.یافته ها حاکی از آن بود که اجرای پروژه پارس جنوبی سطح رضایت شهروندان و سطح خدمات رفاهی در اجتماع محلی را افزایش داده است. اما از طرفی سطح مشکلات و معضلات و سطح آسیب های اجتماعی در اجتماع محلی را افزایش داده است. در مجموع یافته های تحقیق نشان داد که که تاثیر اجرای پروژه پارس جنوبی بر کیفیت زندگی در اجتماع محلی کاهنده بوده است.