مقایسه انواع تلمیح در شعر مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو

تلمیح یکی از عناصر و آرایه های مهم شعر فارسی است و می تواند ما را در رسیدن به آبشخورهای فکری و فرهنگی و اندیشه های شاعران رهنمون باشد. تلمیحات موجود در شعر نو حاصل بینش و نگرش متاثر از دوران جدید است. تلمیحات تازه و متنوعی در شعر نو شکل گرفته که در جای خود مستلزم تحقیقات تازه ای نیز هست. شاعرانی چون احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث -که از ارکان شعر نو محسوب می شوند -ویژگی هایی در بیان افکار و اندیشه های خود دارند. در این تحقیق با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای سعی شده است اهدافی چون نشان دادن پویایی شعر نو در عرصه ی تلمیحات اعم از تلمیح سازی و تلمیحات جدید و بررسی و ذکر مقایسه ای تلمیحات موجود در اشعار احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث مورد بررسی قرار گیرد. از ویژگی های مهم تلمیحات در شعر شاملو ساختار شکنی در اسطوره ها و تلمیحات است. او گاهی دست به اسطوره سازی نیز زده است. شاملو از اسطوره ها و تلمیحات کلاسیک کمتر استفاده می کند و در موارد بکارگرفته شده نیز در نحوه ی بیان آن تغییراتی داده است. اخوان یکی از پر تلمیح ترین شاعران معاصر است. در اشعار اخوان تقریباً انواع تلمیحات بکارگرفته شده است. از جمله تلمیحات عرفانی، شاهنامه ای، تلمیح به مکان ها، شاعران و نویسندگان، زرتشتی و . . . علاوه براین ها در برخی از اشعار او تلمیحات شخصی، مسایل سیاسی و اجتماعی و تلمیحات ایرانی قبل از اسلام بازتاب می یابند. در مقایسه ی این دو شاعر با هم می توان گفت: تلمیحات سیاسی(ایران،جهان)، تلمیحات به فرهنگ و اساطیر و تاریخ و ادبیات جهان، تلمیح به مسیح و اجزای تلمیحی آن، اسطوره سازی و ساختار شکنی در تلمیحات گذشته ... در شعر شاملو بیشتر از اخوان است و در مقابل تلمیحات شاهنامه ای،زرتشتی و رنگ و بوی بومی و ایرانی،خصوصاً ایران باستان در شعر اخوان بیشتر است.