بررسی متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان (حرف‏نویسی، آوانویسی، ترجمه، یادداشت‏ها و واژه‏نامه‏ی ریشه‏شناختی)

چکیده بررسی متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان (حرف‏نویسی، آوانویسی، ترجمه، یادداشت‏ها و واژه‏نامه‏ی ریشه‏شناختی) به کوشش فاطمه متین‏پور متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان با موضوع اخلاقی، دینی و فقهی زرتشتی از جمله اندرزنامه‏هایی است که از روزگاران گذشته از زبان فارسی میانه به جای مانده و به دوره‏ی پیش از اسلام برمی‏گردد. این متن به بررسی برخی اصول، عقاید، آیین‏ها، مراسم مذهبی در دین زرتشت می‏پردازد. همچنین پرسش و پاسخ‏های مطرح شده در این متن، این اثر را از ویژگی‏های خاصی برخوردار کرده است. زبان فارسی میانه و متن‏های بازمانده از آن از نظر مطالب مورد بحث و همچنین در مورد قواعد و دستور به بررسی دقیق متون کهن نیاز دارد. بررسی، ترجمه و تجزیه و تحلیل متن‏های فارسی میانه و از جمله اندرزها نیازمند شناخت و آگاهی بسیار است. واژگان گنجینه‏ای گسترده و ناشناخته است و نیاز به بررسی موشکافانه، ریشه‏شناختی، ترجمه و تجزیه و تحلیل در آن حس می‏شود، همچنین از جهت شیوه آوانگاری نیز در خور بحث و توجه می‏باشد. نارسایی‏هایی در برخی از متن‏های پهلوی موجود است و کار پژوهشگر این زبان را دشوار می‏کند. در این تحقیق که به شیوه کتابخانه‏ای صورت گرفته است، متن اندرز دَستوران به بهدانیان به دقت حرف‏نویسی، آوانویسی و ترجمه شده است و در ادامه ترجمه این پژوهش، یادداشت‏هایی در راستای مفهوم واژگان، زبان‏شناختی و فقهی ارائه داده شده است. در نهایت با ارائه واژه‏نامه‏ای توصیفی، ریشه‏شناسی به بررسی دقیق ریشه‏ای و مفهوم واژگان این اندرز پرداخته و سیر تحول واژگان را از آغاز تا به فارسی نو مورد مطالعه قرار داده است و برای هر دانش‏پژوه در زمینه شناخت بهتر ساختار زبان فارسی میانه مفید واقع می‏شود. امید است ارائه این تحقیق گامی نخست برای بررسی‏های بیشتر و موشکافانه‏تر در متون زبان فارسی میانه به شمار آید.