بررسی عوامل موثر بر وقوع ریزش و پهنه بندی خطر آن با بهره گیری از gis ( دره هراز در استان مازندران)

چکیده: ریزش موجب خسارت فراوان می گردد. جاده ها را مسدود نموده و آبادیها و مزارع را در زیر خود مدفون می سازد. تاکنون ریزش در جاده هراز، خسارات جانی و مالی فراوانی به بار آورده است. یکی از اصلی ترین اقدام ها در این رابطه، تهیه ی نقشه های پهنه بندی خطر در منطقه است. در این تحقیق دره ی هراز در استان مازندران با توجه به امکان آسیب پذیری جاده ها و سایر تأسیسات در رابطه با خطر ریزش مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر از نوع تجربی و کاربردی است و از نظر روش از عملیات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. در عملیات کتابخانه ای با استفاده از اسناد و مدارک و آمار ها پیرامون ریزش ها در کتب و مقالات سود برده و از مدارک موجود در ارتباط با وضعیت کلی منطقه استفاده شده است. همچنین از نقشه های توپوگرافی1:50000 سازمان جغرافیایی ارتش و نقشه، 1:100000 سازمان زمین شناسی و عکس های هوایی با مقیاس 1:25000 استفاده شده است. در عملیات میدانی طی چند مرحله بازدید از منطقه و شناسایی نقاط ریزشی و علامت گذاری در روی نقشه، تطبیق پدیده های موجود در عکس های هوایی، ماهواره ای، نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و گوگل ارث صورت گرفته و همچنین مصاحبه با افراد مطلع در ارتباط با ریزش های منطقه کمک زیادی گرفته شده است. برای پهنه بندی خطر ریزش در منطقه تمام لایه هایی که رقومی شده و توسط روش (ahp) وزن دهی شده را در محیط arc gis بر اساس وزن بدست آمده به 4کلاس بین صفر تا 100 تقسیم بندی شده است. در مراحل بعدی با تلفیق لایه ها از دستور raster calculator لایه ها را با هم جمع بسته که در نهایت خروجی ما نقشه پهنه بندی خطر ریزش سنگ منطقه مورد مطالعه است. دراین نقشه منطقه به پهنه با خطر خیلی زیاد که06/1درصد مساحت منطقه و پهنه با خطر زیاد84/9درصد مساحت منطقه و پهنه خطر متوسط که 64/27درصد از مساحت و پهنه خطر کم که41/61درصد مساحت منطقه مورد مطالعه که ریزش اتفاق افتاده، تقسیم بندی شده است. نتایج انطباق نقشه مذکور با ریزش سنگ های منطقه نشان می دهدکه نقشه پهنه بندی خطر ریزش تهیه شده تا حدود زیادی با نواحی وقوع ریزش سنگ دره هراز انطباق دارد. واژه های کلیدی ریزش ، ژئومورفولوژی، پهنه بندی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، دره هراز.