نقش باززنده سازی خانه های تاریخی در فرایند بازافرینی بافتهای شهری(نمونه موردی:خانه تاریخی کیانپور در مرکز محله علیقلی آقا - اصفهان

بافت های شهری – تاریخی (مراکز تاریخی) شهرهای قدیمی در طول زمان به تدریج مجموعه ای از واحدهای معماری – شهری مختلف را دارا می گردد و این واحدها ، محیطی را پدید می آورند که نمایانگر روابط متقابل ساکنان در فعالیت های گوناگون آنان طی نسل های متفاوت خواهد بود و این مراکز مسکونی (بناها و بافت های تاریخی) هیچگاه شکل ثابتی نداشته و برحسب تغییر زمان ، تغییر شکل و فرم پذیرفته اند . با پیشرفت روزافزون جامعه صنعتی ، اتکا به منطق و تکنولوژی رواج بیشتری یافته و در پی خود تحولاتی را در مدت زمانی نسبتا کوتاه در فعالیت های انسان بوجود آورده است و به دنبال آن نیازهای جدیدی برای انسان های این جامعه رخ می نماید که کالبد قدیم قادر به پاسخگویی به این نیازهای جدید نمی باشد . لذا به دلیل دگرگونی و تغییر در نیازهای افراد و ساکنین بافت قدیمی و بروز نیازهای جدید که نشات گرفته از شرایط جدید شهرنشینی و زندگی مدرن است ، بناهای تاریخی که برای عملکرد های معین در زمانی که از آن فاصله گرفته ایم بنا شده اند ، دیگر قادر به جوابگویی به نیازهای یاد شده نبوده و بنابراین رفتارهایی که در ارتباط با بناها و بافت های تاریخی صورت می گیرد موجب متروک شدن ، تخریب و در نتیجه از بین رفتن تدریجی و به فراموشی سپردن می انجامد . این موضوع به دلیل شایع بودن و نیز ادامه مداخلات تخریبی در بافت های تاریخی شهرها موضوعی است که حداقل از دو جنبه دارای اهمیت است : یکم ، گذشتن از مرز بی تفاوتی نسبت به آنچه در بافت های تاریخی حادث می شود . دوم ، ظهور اندیشه ای تازه که سوای محتوای شکلی – کالبدی اش ، در جستجوی راهی جدید برای بحرانی است که زاده گذشت زمان در بی تفاوتی است . از لحظه ای که کار مرمت بر روی میز طراح قرار می گیرد ، چالش نحوه مواجه با موضوع در راه نیل به هدفی که نتیجه اش خیرخواهانه بوده و به دنبال پاسخی خلاقانه و علمی برای باز زنده سازی بافت تاریخی است ، آغاز می گردد . در جستجوی راهی برای پاسخ به این مهم ، به پشتوانه و همفکری اساتید گرانقدر راهی اندیشیده شده که بنیان فکری بس عمیق تر در گذشته داشته و به زبان امروزی تر مطرح می گردند و آن نقش مرمت و باز زنده سازی بناهای تاریخی در بازآفرینی بافت های شهری تاریخی می باشد . و اینجاست که زنده کردن و ایجاد فعالیت جدید در کالبد قدیم مطرح می شود و دارای ضوابط و مقرراتی است که حاکی از مشروط بودن مداخله در کالبد قدیم می باشد . با بازگرداندن شرایط زندگی معاصر به بافت تاریخی به نوعی موضوع حفاظت و توسعه شهری در قالب بازآفرینی محلات تاریخی و طراحی برای مرمت و باز زنده سازی و پویایی مجموعه بناها و حفاظت آثار با ارزش بافت کالبدی و بوجود آوردن حداکثر پیوند با شبکه های تاسیساتی و تجهیزاتی اطراف محدوده بخش قدیم و تغییر کاربری های موجود در جهت تقویت موضع اقتصادی و تقلیل عوامل فرساینده بافت کالبدی ، عامل اصلی و محرک توسعه در جهت نیل به بازآفرینی بافت های شهری تاریخی می باشد تا در کل پیوندی بین محیط انسانی و کالبدی بوجود آید . در این زمینه تنها در حوزه تجربه های آکادمیک در دروس دانشگاهی است که می توان این ایده های پیشتاز را به گفتمان گذارد و این فرصتی است که این تجربه را خواهد آزمود . از این رو این رساله در سه بخش کلی ارزیابی ، بازشناخت و تدبیر ارائه می شود . در مبحث ارزیابی به سراغ مبانی نظری رفته و پاره ای از قوانین ، منشورها ، کنوانسیون ها و نظریه های مرتبط با موضوع را جهت تدوین چهارچوب نظری ارائه می نماییم و در این میان نگاهی به تجارب داخلی و خارجی داشته که هر یک با شیوه ای مخصوص به خود با موضوع برخورد نموده تا نحوه های پاسخگویی به موضوع مورد نظر و تاثیرات آن را بیابیم . در مبحث بازشناخت پس از بررسی ویژگی های عمومی و کالبدی شهرهای تاریخی ایران در جهت وجه تعمیم موضوع به بررسی و بازشناخت شهر در زمینه های جغرافیایی – اقلیمی ، تاریخی – فرهنگی – اجتماعی و جمعیتی و سپس به بررسی بافت تاریخی و سیر تحول آن در مقاطع زمانی معین با ارائه نقشه ها و تصاویر به منظور تجزیه و تحلیل وضعیت قدیم و فعلی از لحاظ ویژگی های کالبدی و کاربردی پرداخته ایم . در مبحث آخر پس از بازشناخت نمونه موردی در قالب شاخه های آمیختگی معماری ، طرح مرمت معماری را با نگاهی به وضعیت میان شالوده های شهری به عنوان تاسیسات و تجهیزات شهری و( شبکه های خدماتی – فنی – رفاهی) که در عمل هادی تحرک فضایی و سلطه فزاینده ساکنان بر منطقه وابسته به شهر آنان است به تدبیر برده و ارائه کرده ایم .