مطالعه پهنه بندی رخداد خطر زلزله با استفاده از روشهای تصمیم گیری چند معیاره فازی (ahp fuzzy ):مطالعه موردی :استان خوزستان

زلزله یکی از پدیده های طبیعی مخرب است که بشر از دیر باز با آن سروکار داشته و برای کاهش اثرات منفی آن چاره جویی کرده است . هرچند با گذشت قرن ها هنوز دانش بشری به جایی نرسیده است که بتواند زمان و مکان دقیق زمین لرزه های بزرگ را پیش گویی کند، ولی با بهره گیری از برخی مطالعات تخصصی می توان مناطق دارای توان لرزه زایی را شناسایی کرد و قبل از ساخت و ساز مراکز مسکونی، تجاری، صنعتی و ایجاد زیرساخت های گوناگون ملاحظاتی را که برای مقاوم سازی سازه ها، ایمن سازی و کاهش زیان های مادی و تلفات جانی ناشی از وقوع زلزله رعایت نمود.استان خوزستان یکی از استان های لرزه خیز جنوب غرب فلات ایران می باشد . وجود منابع عظیم اقتصادی،سازه ها و پالایشگاه بهره برداری از نفت، خطوط انتقال انرژی، سازه های پتروشیمی، سدها و کانال های انتقال آب، مراکز صنعتی و از همه مهم تر مراکز شهری و منظوم ه های روستایی در پهنه این استان، اهمیت و موقعیت آن را حساس و راهبردی نموده است . بدین لحاظ انجام طرح پهنه بندی لرزه ای استان خوزستان به نحو بارزی در اولویت مطالعه پهنه بندی لرزه ای در سطح کشور قرار می گیرد.در پژوهش حاضر با مطالعه مبانی نظری موضوع ، معیارهای اصلی برای پهنه بندی لرزه ای استان خوزستان انتخاب گردید .این پارامترها عبارتند از، گسل ، فاصله از گسل ، کانون های رخداد زمین لرزه ، برسی تمام ویژگی های برداشت شده از یک نقطه کانونی لرزه ای مانند بزرگای زمین لرزه ،عمق رخداد زمین لرزه ،تراکم زمین لرزه در یک محیط و ساختار لیتولوژیکی می باشد .در ادامه ضریب اهمیت هر یک از معیارها با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) به دست آمد .سپس با استفاده از منطق فازی و تابع آستانه خطی معیارها از حالت کلاسیک به فازی تبدیل شده اند .در نهایت تابع احتمال وقوع خطر زلزله بر مبنای این معیارها در gis تعریف و میزان خطر رخداد زمین لرزه ناشی از برایند معیارها برای هر یک از شهرستان ها موجود در استان مورد برسی و محاسبه گردید.نتایج این تحلیل نشان می دهد که سطح استان خوزستان در سه پهنه پر خطر، در پهنه متوسط و پهنه کم خطر از نظر زمین لرزه قرار گرفته است. به طوری که حدود 9 شهرستان در پهنه پرخطر، حدود 11شهرستان در پهنه متوسط و 3 شهرستان در پهنه کم خطر قرار دارد.این نتیجه نشان می دهد که پهنه استان خوزستان یکی از مناطق دارای پتانسیل لرزه ای است . زمین لرزه های وقوعی عمدتاً کم عمق و دارای بزرگی متوسط تا زیاد هستند و دوره بازگشت آن ها کوتاه است بنابراین استان خوزستان یکی از مناطق دارای ریسک زلزله است و هر لحظه باید منتظر وقوع زمین لرزه در این استان بود . توزیع زمین لرزه هایی با بزرگی کم )غیر مخرب( و عمیق نشان دهنده تحرک و جنبش پی سنگ زاگرس می باشد.