بررسی اثر سطوح مختلف هورمون iba و زمان تهیه قلمه ساقه بر کیفیت ریشه زایی دو ژنوتیپ برتر گل محمدی (rosa damascena mill)

چکیده به منظور بررسی تکثیر قلمه ای درختچه زینتی گل محمدی در شرایط گلخانه ای، اثرات زمان گرفتن قلمه و غلظت های مختلف ایندول بوتیریک اسید در گلخانه ی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان در سال 1391- 1390 بررسی شد. طرح آماری استفاده شده به صورت طرح اسپلیت پلات در زمان در قالب بلوک کامل تصادفی بوده است. در این تحقیق قسمت پایین قلمه های خشبی و نیمه خشبی گل محمدی در سه زمان (اواخر اسفند، اوایل تیر و اوایل مهر) تهیه شدند و سپس با اسید ایندول بوتیریک در محدوده ی غلظت های 0 ، 500 ، 1000 ، 2000 ، 4000 میلی گرم تیمار شده و در بستر مخلوط کوکوپیت و پرلیت کشت شدند. در این آزمایش صفات میانگین طول ریشه، درصد ریشه زایی، درصد قلمه های کالوس داده، تعداد برگ های جدید رشد یافته، وزن تر و خشک ریشه اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها، اثر استفاده از تیمارهای اکسینی نسبت به عدم استفاده از آن را برای بسیاری از پارامترها مثبت نشان داد. همچنین زمان قلمه گیری بر تمام پارامترها اثر معنی داری از نظر آماری در سطح 5% داشته و نیز ژنوتیپ گیاه جز در تعداد برگ های جدید رشد یافته، در سایر پارامترهای اندازه گیری شده موثر نبوده است. اثر متقابل تیمارهای هورمونی اکسین و زمان قلمه گیری بر بسیاری از پارامترها موثر بوده است. اثرات دو جانبه هورمون اکسین و ژنوتیپ گیاه، زمان قلمه گیری و ژنوتیپ گیاه در بررسی صفات کیفی ریشه زایی مورد نظر، تاثیر چشمگیری نداشته است و اثرات سه جانبه هورمون اکسین و زمان قلمه گیری و ارقام گیاه بر پارامترهای اندازه گیری شده موثر نبوده است. واژه های کلیدی: ایندول بوتیریک اسید، قلمه ساقه، کمیت ریشه زایی، کیفیت ریشه زایی و گل محمدی