بررسی پتروگرافی، فرآیندهای دیاژنزی و ژئوشیمی انیدریت قاعده آسماری و تاثیر آن بر کیفیت مخزنی سازند آسماری در رخنمون سطحی تنگ بوالفارس (یال جنوبی تاقدیس بنگستان)، چاه شماره 4 میدان پارسی و چاه شماره 10 میدان نفتی ماماتین

سازند آسماری با سن الیگو ـ میوسن یکی از مهم ترین سنگ های مخزن نفت در جنوب غرب ایران است. در این پژوهش، سازند یاد شده در برش سطح الارضی تنگ بوالفارس و دو برش تحت الارضی چاه پارسی 4 و چاه ماماتین 10 مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت بررسی های پتروگرافی، فرآیندهای دیاژنزی و ژئوشیمی در برش‏های مورد مطالعه، تعداد 462 مقطع نازک میکروسکوپی تهیه شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مهم ترین دانه های اسکلتی مشاهده شده شامل روزن داران، خارپوستان، جلبک قرمز، دوکفه ای، شکم پایان، استراکودآ و گروه اصلی ذرات غیراسکلتی اُاُئید، اینتراکلست و پلوئید هستند. فرآیندهای اصلی دیاژنزی تشخیص داده شده در این سازند در مقاطع میکروسکوپی مطالعه شده شامل انیدریتی‏شدن ، دولومیتی شدن، سیمانی شدن، انحلال، نئومورفیسم، فشردگی و میکریتی شدن بوده که در سه محیط دیاژنزی دریایی، متئوریک و دفنی صورت گرفته است. گسترش انیدریت به صورت بافت ها و اشکال مختلف به ویژه به صورت سیمان پرکننده تخلخل درون مخزن، از جمله مهم ترین فرآیندهای دیاژنزی در مخزن آسماری در نمونه‏های مورد مطالعه بوده که در مراحل مختلف دیاژنز بر روی کیفیت مخزنی تأثیر گذاشته است. با توجه به اینکه سیمان انیدریت نسبت به دیگر انواع سیمان ها (کلسیتی و دولومیتی) انحلال پذیرتر می باشد، تأثیر آن بر روی کیفیت مخزنی سازند آسماری در برش های مورد مطالعه، در مراحل مختلف دیاژنز، متفاوت بوده است. به طور کلی بافت و اشکال بلوری متنوع و فرآیندهای دیاژنزی از قبیل انحلال و فشردگی، عوامل تعیین کننده تأثیر انیدریت بر روی کیفیت مخزنی سازند مورد مطالعه بوده است. براساس مطالعات پتروگرافی (اندازه دانه و فابریک) در سازند آسماری سه گروه دولومیت شامل دولومیت خیلی ریزبلور، دولومیت ریزبلور و دولومیت متوسط بلور تشخیص داده شد که دولومیت نوع اول، فراوان ترین نوع دولومیت موجود می باشد. شواهد مطالعات ژئوشیمیایی عنصری از جمله بالا بودن نسبت sr/mn در مقابل mn، سیستم دیاژنزی این سازند را از نوع نیمه بسته تعیین نموده است. همچنین نتایج حاصله حاکی از آن است که کانی شناسی اولیه نمونه‏های مطالعه شده این سازند در برش تنگ بوالفارس آراگونیتی بوده است. سازند آسماری در چاه پارسی 4، به 4 زون مخزنی تقسیم شده است که براساس نتایج به دست آمده از ارزیابی های پتروفیزیکی، مشخص شد زون 1 در مقایسه با زون های دیگر از توسعه تخلخل مفید نسبتاً خوبی برخوردار بوده و دارای هیدروکربور می باشد و به عنوان بهترین زون مخزنی چاه مورد مطالعه شناخته می شود.