تهیه نانوکره های کربوکسی متیل کیتوسان به روش میکروامولسیونی معکوس با کاربرد در رهایش دارو

اخیراً پلیمرهای طبیعی یا مشتقات نیمه صناعی آن ها، مورد توجه ویژه ای برای تهیه نانوذرات زیست سازگار و زیست تخریب پذیر، با کاربرد به عنوان سامانه های نوین دارورسانی قرار گرفته اند. کربوکسی متیل کیتوسان یک پلیمر طبیعی نیمه صناعی است که غیر سمی، زیست تخریب پذیر و زیست سازگار بوده که همین، امکان کاربرد آن را در دارورسانی فراهم می سازد. هدف از این تحقیق، تعیین عوامل موثر و شرایط بهینه برای تهیه نانوکره های کربوکسی متیل کیتوسان به روش شبکه ای کردن در سامانه میکروامولسیونی معکوس و تهیه ذراتی با اندازه ذره ای، توزیع اندازه ذره ای و شکل شناسی کنترل شده است. به این منظور، در بخش اول این پژوهش اقدام به خالص سازی و شناسایی کربوکسی متیل کیتوسان به روش گرماسنجی پویشی تفاضلی (تعیین دمای انتقال شیشه ای و پیک های ذوب و تخریب پلیمر)، گرماوزن سنجی (تعیین محتوای آب و خاکستر و نیز پایداری حرارتی پلیمر)، طیف سنجی فروسرخ انتقال یافته فوریه (تفکیک گروه های عاملی موجود در ساختار پلیمر و بررسی موقعیت گروه های کربوکسی متیل و نیز تعیین درجه جانشینی آن ها در زنجیر پلیمر)، عیارسنجی (تعیین درجه استیل زدایی و درجه جانشینی گروه-های کربوکسی متیل در کیتوسان پایه)، پراش پرتو ایکس (مشخص نمودن میزان بلورینگی ماده)، تجزیه پرتو ایکس از نوع تفکیک انرژی (اثبات خلوص و عدم حضور هر گونه ناخالصی معدنی در پلیمر)، تعیین محتوای خاکستر، و در نهایت کروماتوگرافی ژل تراوایی (تعیین جرم مولکولی متوسط پلیمر)، شد. در مرحله بعد، سامانه میکروامولسیونی معکوس با انتخاب فاز پیوسته روغنی (هگزان نرمال)، عامل امولسیون کننده و عامل ایجادکننده اتصال عرضی مناسب و با پراکنده کردن کربوکسی متیل کیتوسان (حل شده در محلول اسیداستیک در آب) درفاز پیوسته تهیه شدند. از سدیم بیس اتیل هگزیل-سولفوسوکسینات (aot) و گلوتارآلدهید به ترتیب به عنوان امولسیون کننده و عامل اتصال عرضی استفاده شد. عوامل مطالعه شده شامل غلظت عامل امولسیون کننده، غلظت محلول کربوکسی متیل کیتوسان و غلظت محلول عامل ایجادکننده اتصال عرضی بود. به این منظور، روش آماری تمام عاملی برای طراحی آزمایش ها به کار رفت و اثر هر یک از متغیرها، در سه سطح مورد بررسی قرار گرفت. شکل شناسی، اندازه ذره ای و پراکندگی اندازه ذره ای نانوکره های کربوکسی متیل کیتوسان به روش میکروسکوپی الکترونی روبشی در چند بزرگ نمایی و برای بیش از پانصد ذره تعیین شد. نتایج به دست آمده نشان می دهند که غلظت امولسیون کننده بیشترین اثر و غلظت عامل ایجاد کننده اتصال عرضی کمترین اثر را بر اندازه ذره ای نانوکره های تهیه شده از کربوکسی متیل کیتوسان دارد.