تاثیر دو ماده هیومیک بر رشد و جذب سرب گیاه ذرت در یک خاک آهکی

در چند دهه گذشته، در نتیجه فعالیت های انسانی، غلظت فلزات سنگین از جمله سرب در محیط زیست به طور آشکار افزایش یافته است. با توجه به خطر اصلی زیست محیطی ناشی از فلزات سنگین خاک که مربوط به غلظت شکل های متحرک و قابل جذب توسط گیاه می باشد، اثر عوامل و مواد مختلف بر فراهمی فلزات سنگین و همچنین افزایش زیست توده گیاهی در خاک به وسیله بسیاری از پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق به منظور بررسی اثر مواد هیومیک و کود اوره بر رشد و جذب سرب گیاه، سه آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و با استفاده از ذرت(zea mays l.) در یک خاک آهکی که با سرب (100، 200، و 300 میلی گرم سرب در کیلوگرم خاک به صورت pb(no3)2 ) تیمار شده و در رطوبت 80 درصد ظرفیت مزرعه نگهداری شده بود ترتیب داده شد. تیمارها شامل 4 سطح نیتروژن (50، 100، 150، و 200 میلی گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک به صورت کود اوره) در آزمایش اول و 4 سطح ماده هیومیک تجاری مایع (اچ اس) ( 0، 4، 8، و 16 کیلوگرم در هکتار) در آزمایش دوم در زمان کشت و سرک به صورت محلول به خاک افزوده شد و در آزمایش سوم ماده هیومیک تجاری جامد (اچ پی) در سطوح معادل 0، 100، 200، و 400 کیلوگرم در هکتار به صورت جامد در زمان کشت به گلدان ها افزوده شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح سرب عملکرد گیاه کاهش یافت و بر اثر کاربرد مواد هیومیک در سطوح متوسط بیشترین میزان وزن خشک گیاه مشاهده شد و کاربرد بیشتر آن وزن خشک را کاهش داد. البته تاثیر اچ پی بر وزن خشک معنی دار نبود. افزایش سطح اچ اس، به دلیل اثر رقت، ابتدا باعث کاهش و سپس به دلیل کاهش دادن وزن خشک باعث افزایش غلظت سرب در گیاه ذرت شد. افزایش سطح کود اچ پی باعث افزایش معنی دار غلظت سرب در گیاه شد اما افزایش سطح کود اوره اثر معنی داری بر غلظت سرب نداشت. کاربرد اچ اس و اچ پی در خاک به ترتیب باعث کاهش و افزایش جذب سرب در گیاه شد. به طور کلی، کاربرد کود اوره سبب افزایش معنی دار شاخص سبزینگی برگ ذرت، غلظت وجذب کل نیتروژن، فسفر، مس، منگنز، و روی در اندام هوایی ذرت شد. افزایش سطح اچ اس سبب افزایش معنی دار غلظت فسفر، غلظت، و جذب روی و افزایش سطح اچ پی سبب افزایش غلظت و جذب مس شد.