بررسی تاثیر تکانه های دائمی وموقتی بهره وری بر ادوار تجاری ایران با رویکرد بلانچارد کوا

چکیده منشأ پیدایش ادوار تجاری و چگونگی انتقال آثارآن به سایر بخش های اقتصادی می تواند برای دستیابی به ثبات اقتصادی،که ازملزومات رشد پایدار است نقش به سزایی داشته باشد. ارتقای بهره وری موثرترین وکاراترین روش رسیدن به رشد تولید پایدار است. برهمین اساس این پایان نامه به بررسی تأثیر تکانه های دائمی و موقتی بهره وری با رویکرد بلانچارد کوا و همچنین به بررسی تکانه های مثبت و منفی بهره وری بر ادوار تجاری ایران با استفاده از داده های سری زمانی 1390-1350 پرداخته است. برای استخراج ادوار تجاری با فیلترهادریک و پرسکات، اندازه روند برآورد شده و با بررسی نوسان ها حول روند، دوران رکود و رونق استخراج شده است. نتایج مدل تصحیح خطای برداری نشان می دهد در بلندمدت تکانه های منفی بهره وری نسبت به سایر متغیرها تأثیر بیشتری بر ادوار تجاری دارد. با افزایش نرخ ارز غیر رسمی، درآمد های نفتی و تکانه های مثبت بهره وری، جریان ادوار تجاری در ایران تعدیل می گردد. در حالی که با افزایش نقدینگی و همچنین تکانه های منفی نوسان های ادوار تجاری بیشترمی شود. بر اساس آزمون برابری ضرایب تکانه های مثبت و منفی بهره وری اثر نامتقارن بر ادوار تجاری ایران دارند. به منظور تفکیک تکانه ها دائمی و موقتی بهره وری از تکنیک اقتصاد سنجی بلانچاردکوا بهره گرفته شده است. نکته مهم در این تکنیک این است که تکانه های بهره وری نباید تأثیر بلندمدت بر نوسان های ادوار تجاری داشته باشند. همچنین هر دو و یا حداقل یکی ازمتغیرها باید نامانا باشند. برای وارد کردن قید بلندمدت از یک مدل خود توضیح برداری ساختاری استفاده شده است. در ادامه با استفاده از توابع واکنش اثر تکانه ها به صورت انباشته بررسی شده و با به کارگیری روش تجزیه واریانس سهم هر یک از تکانه ها، بر نوسان های ادوار تجاری مشخص شده است. نتایج نشان می دهند که ، تکانه های موقتی بهره وری کل عوامل تولید علت اصلی نوسان های ادوار تجاری می باشند به طوری که در دوره اول حدود 85% درصد از تغییرات را توضیح می دهند در حالی که تکانه های دائمی حدود 14% تغییرات را می توانند توضیح می دهند. در لحظه ی وقوع تکانه های موقتی، نوسان های ادوار تجاری به بیشترین مقدار خود (0.5% ) می رسد بعد از دوره ششم تکانه ها ی موقتی روند مثبت و افزایشی در رابطه با نوسان های ادوار تجاری داشته اند. در لحظه رخ دادن تکانه های دائمی بهره وری کل عوامل تولید، نوسان های ادوار تجاری بیشترین مقدار خود را تجربه می کند تقریباً از دوره هشتم اثر تکانه های دائمی بهره وری کل عوامل تولید اثر یکنواختی بر نوسانهای ادوار تجاری داشته اند. بنابراین داشتن برنامه مشخص برای بهره وری در ایران و تعدیل نوسان های آن می تواند ادوار تجاری را قابل پیش بینی سازد.