تحلیل و نقد جایگاه ادبی– اجتماعی رمانهای عامه پسند

تحلیل سبکی، ساختاری و محتوایی اثر ادبی، قابلیت بررسی و شناخت جامع و دقیق آن را فراهم می کند و موجب درک و دریافت بهتر و روشن تر از متن می گردد. رمانهای عامه پسند به عنوان پرفروش ترین رمانهای دهه های اخیر شناخته شده اند و با وجود توجه گسترده به آنها از سوی مخاطبان، کمتر مورد تحلیل و نقد جامع قرار گرفته اند. پژوهش حاضر، تحلیل و نقد جایگاه ادبی- اجتماعی این آثار را مطمح نظر خود قرار داده است. به منظور تحلیل جایگاه ادبی این آثار، رمانهایی از مرتضی مودب پور که از نویسندگان محبوب این سبک و دارای آثاری پرفروش می باشد، مورد تحلیل و نقد سبکی، ساختاری و محتوایی قرار گرفتند. در تحلیل جایگاه اجتماعی رمانهای عامه پسند، با تنظیم پرسشنامه میزان و علل محبوبیت این رمانها در میان مخاطبان و به طور خاص دانشجویان دانشگاه اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، عواملی همچون جنس، رشت? تحصیلی، مقطع تحصیلی و پایگاه اجتماعی- اقتصادی در نظر گرفته شد تا ارتباط آنها با میزان علاقه به رمان عامه پسند در قالب فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گیرد. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت انجام گرفته است. تکمیل پرسشنامه و سنجش نمون? مورد نظر از طریق نمونه گیریت صادفی 384 نفر برآورد گردید که با حذف پرسشنامه های مخدوش، در نهایت 301 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss و روشهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد میزان مطالعه به طور کلی ضعیف می باشد (بیش از 57 درصد اصلاً رمان نمی خوانند یا به ندرت رمان می خوانند). همچنین میانگین گرایش به رمان عامه پسند 52/3 است که روی یک طیف پنج درجه ای متوسط رو به بالا محسوب می شود و حاکی از رواج این نوع رمان در بین افراد مورد مطالعه است. از بین فرضیه های تحقیق، ارتباط معنادار و معکوسی بین میزان گرایش به رمان عامه پسند و پایگاه اجتماعی- اقتصادی به دست آمد. همچنین دیگر فرضی? این تحقیق، یعنی وجود ارتباط معنادار میان مقطع تحصیلی و گرایش به رمان عامه پسند نیز مورد تأیید قرار گرفت. ارتباط میان جنسیت مخاطبان و نیز رشت? تحصیلی با گرایش به رمان عامه پسند ، دو فرضی? دیگر تحقیق بود که مورد تأیید قرار نگرفت. واژه های کلیدی: تحلیل ساختار، تحلیل محتوا، رمان عامه پسند، مخاطب سنجی، مرتضی مودب پور.