بررسی عملکرد ابزار خارج کننده ماهیان زائد و ماهیان نابالغ (jted) و پانل چشمه مربعی (با ضریب تعلیق 71 درصد) در کاهش صید ضمنی ترال میگوی لنج ها در صیدگاه های سواحل هرمزگان

دو ابزار کاهنده صید ضمنی، ابزار خارج کننده آشغال ماهی و ماهیان نابالغ با اندازه ضلع 3 سانتی متر و پانل چشمه مربعی با اندازه چشمه کشیده 90 میلیمتر در ترال میگوی لنج ها در صیدگاه های سواحل هرمزگان مورد آزمایش قرار گرفت. در مجموع 42 فقره تورکشی در فصل صید میگوی سال 1390 انجام پذیرفت. در تور مجهز به jted، 702 کیلوگرم میگوی موزی، 180 کیلوگرم ماهی با ارزش تجاری و 1494 کیلوگرم صید دورریز در ساک و کاور تور به دست آمد. بر حسب وزن، jted مقدار 11% صید میگوی موزی، 49% صید دورریز و 30% ماهی تجاری با ارزش را از ساک تور خارج کرده بود. در تور مجهز به پانل چشمه مربعی، 618 کیلوگرم میگوی موزی، 230 کیلوگرم ماهی با ارزش تجاری و 2029 کیلوگرم صید دورریز در ساک و کاور تور بدست آمد. بر حسب وزن، پانل چشمه مربعی مقدار 18% صید میگوی موزی، 45% صید دورریز و 35% ماهی تجاری با ارزش را از ساک تور خارج کرده بود. تفاوت معنی داری بین تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی در خروج میگوی موزی مشاهده نشد (p > 0.05). همچنین تفاوت معنی داری بین تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی در خروج صید ضمنی مشاهده نشد (p > 0.05). در هر دو ابزار برای هر یک از 9 گونه مورد بررسی، ماهیان کوچکتر بیشتر در کاور تور قرار گرفته بودند. میانگین ضریب فرار بر حسب تعداد برای گونه های تجاری در ساک تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی به ترتیب 35 و 40% محاسبه شد. از منظر اکولوژیکی، ساک تور مجهز به پانل چشمه مربعی به طور آشکاری مقدم تر از ساک تور مجهز به jted می باشد به این دلیل که این ساک تور گونه های کوچکتر از حداقل اندازه ساحل آوری را کمتر نگه داشته و بازه انتخاب پذیری کوچکتری نیز دارد. بنابراین به نظر می رسد که جایگزین کردن ساک تور مجهز به پانل چشمه مربعی با ساک تور سنتی استاندارد، پیامدهای بهتری برای محیط زیست و اکوسیستم در برداشته باشد. در تمامی گونه ها به جز گونه شبه شوریده (p. macrophthalmus) مقادیر 50l محاسبه شده در هر دو تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی به طور قابل توجهی کوچکتر از اندازه طول در بلوغ می باشد. به این معنی که با افزایش اندازه ضلع در ابزار jted و اندازه چشمه در پانل چشمه مربعی می-بایست صید ماهیان کوچکتر از اندازه طول در بلوغ را به تاخیر انداخت تا به اندازه طول در بلوغ برسند. این عمل تاثیر مثبتی در میزان برداشت این گونه ها در پی خواهد داشت. متاسفانه ذخایر گونه های با ارزش تجاری به دلیل صید بی رویه به وسیله ترال میگو در سالیان اخیر در معرض خطر قرار گرفته است. پیشنهاد می گردد با ملزم کردن صیادان در استفاده از ابزار کاهنده صید ضمنی و همچنین بازبینی و اصلاح در ادوات و ابزار صید ترال میگو، با بهبود فرآیند صید درآمد بیشتری عاید صیادان شده و همزمان میزان صید ضمنی کاهش یابد.