حقیقت قرآن

یکی از مهمترین و اساسی ترین مسائل مربوط به قرآن کریم و از مباحث ضروری قرآن شناسی و علوم قرآن، حقیقت قرآن است که بر اساس آن، قرآن کریم نزد خداوند متعال دارای جایگاه متعالی بوده و از آن جایگاه تنزل یافته است. این حقیقت از طریق دو دسته آیات قابل تبیین است؛ دسته اول آیاتی است که برای همه ی مخلوقات عالم چنین جایگاهی مقدر فرموده و با تعابیری چون «خزائن» و «مفاتح غیب» از آن حکایت کرده است. دسته دوم آیاتی است که به صورت اختصاصی از جایگاه بلند مرتبه قرآن کریم نام برده و قرآن را نازل شده از آن جایگاه می داند. تعابیری چون لوح محفوظ، کتاب مبین، ام الکتاب، کتاب مکنون و تأویل ناظر به حقیقت قرآن کریم است. تحقیق در آیات قرآن و روایات نشان می دهد حقیقت علوی قرآن کریم برای ظاهر شدن در لباس الفاظ بشری، مراتبی را در عوالم هستی پشت سر نهاده و به مقتضای هر عالم، ویژگی همان عالم را واجد گردیده است. بنابراین میان قرآن موجود و حقیقت ماورائیش اتحاد و همسانی تامی برقرار است و تنها تفاوت آن ها از حیث مرتبه طولی است. همچنین با حفظ جایگاه پیامبر اکرم در نزول قرآن کریم می توان بر اختصاص آگاهی پیامبر اکرم و عترت پاکش به حقیقت قرآن و برتری مقام تفسیری ایشان نسبت به قرآن کریم به باور قلبی و عملی دست یافت. کلید واژه ها: حقیقت قرآن، لوح محفوظ، ام الکتاب، کتاب مبین، تأویل، خزائن الهی، عوالم هستی، مطهرون، راسخان در علم