بررسی جهش ها و پلی مورفیسم های ژن گیرنده fsh در زنان با / مستعد نارسایی زودرس تخمدان مراجعه کننده به پژوهشگاه رویان

نارسایی زودرس تخمدانی (pof) به عنوان توقف عملکرد تخمدان به همراه افزایش سطح گونادوتروپین و کاهش سطح استروژن خون قبل از سن 40 سالگی تعریف می شود. این بیماری 1 % زنان زیر 40 سال را درگیر می کند. به همراه ایجاد نارسایی زودرس تخمدانی، باروری نیز از دست می رود که در بیشتر موارد به علت نبود فولیکول و در دیگر موارد به دلیل ناتوانی پاسخ فولیکول های موجود به تحریک کننده ها می باشد. یکی دیگر از بیماری های ناباروری در زنان کاهش ذخیره تخمدانی (dor) نام دارد. این بیماری با کاهش تعداد و یا کیفیت اووسیت، کاهش تعداد فولیکول های آنترال تخمدان و سطوح بالای هورمون تحریک کننده فولیکولی مشخص می شود. از آنجا که این بیماری ها در بنیان های خانواده دیده می شود مانند بسیاری از بیماری ها می تواند یک پایه ی ژنتیکی داشته باشد. از جمله ژن های کاندیدای ایجاد این بیماری، ژن گیرنده هورمون تحریک کننده فولیکولی (fshr) می باشد. هنگامی که هورمون تحریک کننده ی فولیکولی بر روی گیرنده ی خود می نشیند، یک آبشار سیگنال دهی را درون سلول های گرانولوزا به راه می اندازد که منجر به بلوغ فولیکول ها و در نتیجه تخمک گذاری می گردد. جهش ها و پلی مورفیسم های غیرفعال کننده می توانند عملکرد این گیرنده را مختل کنند و در نتیجه با بلوکه شدن مسیر سیگنال دهی درون سلولی، بلوغ فولیکول ها کامل نمی گردد. هدف از این مطالعه بررسی پلی مورفیسم ها و جهش های غیرفعال کننده ی ژن fshr در بین سه گروه کنترل بارور (40 نفر)، بیماران با نارسایی زودرس تخمدانی (43 نفر) و بیماران با کاهش ذخیره تخمدانی (27 نفر) می باشد. برای مطالعه جهش ها و پلی مورفیسم های مورد نظر ابتدا برای اگزون 7 و 10 پرایمر تهیه و pcr انجام شد. سپس برای بررسی جهش 566c>t که در اگزون 7 واقع است از روشrflp و برای بررسی جهش های 1555c>aو 1043c>g و پلی مورفیسم های 1572c>g و 1993a>g که همگی در اگزون 10 واقع شده اند از روش sscp و به دنبال آن sequencing استفاده شد. تمامی نمونه ها در هر سه گروه دارای ژنوتیپ نرمال بودند. البته قابل ذکر است که پلی مورفیسم شایع 919g>a در هر سه گروه مورد مطالعه به صورت هتروزیگوت، نرمال و پلی مورفیسم کامل مشاهده گردید، اما تفاوت معناداری میان آن ها وجود نداشت. با وجودی که این جهش ها و پلی مورفیسم ها، بخصوص جهش 566c>t در بعضی از جمعیت های دیگر مشاهده شده است، اما این جهش های غیر فعال کننده و پلی مورفیسم ها در زنان pof و dor ایرانی مشاهده نشد. البته برای اطمینان کامل از دخیل نبودن ژن fshr در ایجاد این دو بیماری باید جهش های غیر فعال کننده ی دیگر موجود در این ژن و پروموتور آن نیز بررسی شوند.