پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل رگرسیونی لجستیک و روش منطق فازی همراه با سامانه اطلاعاتیجغرافیایی (gis) در شهر سنندج

زمین لغزش یکی از اجزاء حرکات توده ای است و حرکات توده ای نیز یکی از بلایای طبیعی، که بزرگترین دشمن طبیعی انسانند. وقوع زمین لغزش در شهر سنندج باعث خسارات مالی فراوان و مهمتر از آن استرس حاکم بر مردم ساکن در مناطق لغزشی است. بنابراین هدف از این پژوهش گروه بندی مناطق خطر بر اساس پتانسیل خطر زمین لغزش با استفاده از دو مدل رگرسیون لجستیک و مدل منطق فازی با تابع عضویت گوسی و مثلثی می باشد. با توجه به مرور منابع داخلی و خارجی و همچنین بازدید های صحرایی اولیه از شهر سنندج، هشت عامل موثر شامل زمین شناسی، درجه شیب، جهت شیب، خاکشناسی، ارتفاع، کاربری، فاصله از جاده، فاصله از گسل به عنوان متغیرهای مستقل بر وقوع زمین-لغزش های منطقه مورد مطالعه، شناخته شدند. از مدل آماری رگرسیون لجستیک برای پردازش آماری و نرم افزار spss 19 برای به دست آوردن معادله احتمال وقوع زمین لغزش استفده شد. نتایج حاصل از وارد کردن کل متغیر ها به مدل با استفاده از شاخص های رابطه هم خطی بین فاکتورها (co-linearity) به این شکل بود که تمام متغیرها دارای tolerance بزرگتر از 2/0 و vif کمتر از 2 بودند، پس کلیه متغیر ها به مدل وارد شدند. بر اساس ضرایب به دست آمده از مدل، معادله نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش در شهر سنندج در نرم افزار arc gis 9.2 تهیه و به چهار کلاس کم خطر، خطر متوسط، خطرناک و خیلی خطرناک تقسیم بندی گردید. ارزیابی مدل آماری با دو روش انجام شد. نتایج حاصل از ارزیابی مدل با شاخص های -2ll، classification table و درصد مساحت زیر منحنی roc نشان داد که مدل آماری به دست آمده دارای صحت می باشد. از مدل منطق فازی با استفاده از نرم افزار mat lab جهت پیش بینی خطر زمین لغزش منطقه مورد مطالعه، استفاده شد. به این صورت که جداول نرمالیزه کلاس-های هر فاکتور تهیه گردید و سپس با استفاده از فرمول نهایی به صورت دو تابع مثلثی و گوسی در مدل وارد گردیدند. در نهایت دو نقشه پهنه بندی در 4 کلاس کم خطر، متوسط، خطرناک و خیلی خطرناک تهیه شدند. نتایج کلی از پژوهش حاضر نشان داده است که بیشترین لغزش ها در مناطقی با فعالیت های ساختمان سازی و جاده سازی، در جهت شمال، در کلاس شیب بین 30-40 درصد، در کلاس ارتفاعی 1700-1500 متر، در فاصله بیشتر از 400 متر از گسل، در فاصله 100-0 متری از جاده، در سازندهای ksh2 (شیل سیاه و زرد با ماسه سنگ و آهک میکرایتی (شیل سنندج))، در خاک های خیلی کم عمق تا کم عمق سنگلاخی و سنگریزه دار بر روی شیست با بافت لومی تا حدی شنی وقوع یافته است. اما در کل نمی توان یک عامل را به تنهایی بر وقوع زمین لغزش تاثیر گذار دانست، مگر اینکه چند عامل با یکدیگر به درجه تحریک کنندگی برسند تا موجب وقوع زمین لغزش شوند. نتایج ارزیابی صحت نقشه حساسیت زمین لغزش نیز نشان داد که مدل منطق فازی با دو تابع عضویت مثلثی و گوسی در تهیه نقشه حساسیت خطر نسبت به مدل رگرسیون لجستیک دقیق تر عمل کرده است.