بررسی میزان مطابقت کتاب های مرجع چاپی فارسی کودکان و نوجوانان با معیارهای موجود (1390-1385)

چکیده هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کتاب های مرجع فارسی کودکان و نوجوانان که از سال 1385 تا 1390 برای اولین بار در ایران به چاپ رسیده است، می باشد. تا بدین وسیله میزان مطابقتشان با معیارهای کتاب های مرجع کودکان ونوجوانان مشخص شود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، تحلیل محتوا و از نوع کمّی است. جامعه آماری پژوهش شامل 216 عنوان کتاب مرجع کودک و نوجوان می باشد. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی محقق ساخته است که روایی آن به تأیید صاحب نظران رسید. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، از تعداد 216 عنوان کتاب بررسی شده 150اثر دانش نامه، 33 اثر واژه نامه، 8 اثر سرگذشت نامه، 18 اثر منابع مرجع فوری، 7 اثر منابع مرجع جغرافیایی می باشد. معیارهای ارزیابی کلی در تعداد زیادی از کتاب ها به صورت کاملاً مطلوبی رعایت نشده است. هم چنین در معیارهای اختصاصی در بین انواع کتاب های مرجع تقریباً سرگذشت نامه های جمعی نسبتاً معیارهای بیشتری را رعایت کرده اند. کتاب های تألیفی ـ ترجمه ای بیشتر از سایر کتاب ها معیارهای مورد نظر را رعایت کرده اند و این درحالی است که تعداد کتاب های تألیفی ـ ترجمه ای تنها 6% از کل کتاب ها را در این 6 سال تشکیل می دهند. از لحاظ ویژگی ظاهری نیز ابتدا دانش نامه ها و سپس واژه نامه ها نسبت به سایر منابع از وضعیت نسبتاً مناسبی برخوردارند. نتیجه گیری: از مجموع یافته ها می توان به این نتیجه رسید که در همه ی سال ها به جزء سال 1390 ما در زمینه ی کیفیت کتاب ها یک سیر صعودی داشتیم. شاید یکی از این عوامل، تحولات سیاسی مانند: تحریم کشورها و یا کم توجهی مسئولین و ناشران به کیفیت کتاب های مرجع کودکان و نوجوانان در مقابل کمیت آنها باشد. کلیدواژه ها: منابع مرجع،کودک و نوجوان، مطالعات ارزیابی، معیارهای ارزیابی.