مطالعه دانه گرده و سیتوژنتیک برخی ژنوتیپ های گل محمدی (rosa damascena mill.) در ایران

با توجه به نیاز برنامه های اصلاحی گل محمدی به اطلاعات اساسی اولیه، این آزمایش با هدف مطالعه دانه گرده، سیتولوژی و پاسخ به اتیلن ژنوتیپ آذران و کاشان و همچنین جداسازی ژن‏های اکواپورین از قبیل plasma membrane intrinsic proteins (pip) و (tonoplastic intrinsic proteins (tip1.1) و ژن اکسید کننده acc (aminocyclopropane-1-carboxylate oxidase (aco) در ژنوتیپ آذران گل محمدی طی سال های 1391-1389 انجام گرفت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که محیط جوانه زنی حاوی l/lµ300 نیترات کلسیم، l/lµ 200 سولفات منیزیم، l/lµ 100 نیترات پتاسیم، l/lµ 100 اسید بوریک، 15 درصد ساکارز و 2/1 درصد آگار بهترین محیط جهت کشت دانه گرده هر دو ژنوتیپ مورد مطالعه گل محمدی بود. همچنین مرحله گل نیمه باز، بهترین زمان جهت جمع آوری دانه گرده است. براساس نتایج بدست آمده، بهترین شرایط دمایی جهت جوانه زنی هر دو ژنوتیپ 25 درجه سانتی گراد و جهت نگهداری 80- درجه سانتی گراد بود. غلظت 25/0 میلی مولار پوترسین سبب دستیابی به حداکثر جوانه زنی و رشد لوله گرده در ژنوتیپ کاشان و آذران گردید. نتایج مشابهی با کاربرد 04/0 میلی مولار اسپرمیدین در محیط جوانه زنی بدست آمد. بر اساس نتایج حاصل از مطالعه مورفولوژی دانه گرده، هر دو ژنوتیپ از لحاظ مورفولوژی دانه گرده (قطر و تعداد سوراخ، طول محور قطبی و استوایی و نسبت p/e) اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند. مطالعات کاریوتیپی، نشان داده شد که کاریوتیپ ژنوتیپ آذران (16sm+12m) نسبت به کاشان (20sm + 8m) متقارن تر بود و بر اساس دسته بندی استیبنز، ژنوتیپ کاشان در رده 3b و ژنوتیپ آذران در رده 2b قرار گرفت. با این وجود هر دو ژنوتیپ تتراپلویید (2n= 4x= 28) بودند. بررسی اثر غلظت-های مختلف اتیلن بر دو ژنوتیپ آذران و کاشان گل محمدی نشان داد که ژنوتیپ آذران حساسیت بیشتری به اتیلن نسبت به ژنوتیپ کاشان داشت. همچنین پس از تیمار 10 پی پی ام اتیلن و جداسازی rna و ساخت cdnas ، پاره توالی ژن های aco، pip1 و tip2 در ژنوتیپ آذران جداسازی شدند که نتایج نشان داد سه ژن aco، pip1 و tip2 در گلبرگ های گل محمدی ژنوتیپ آذران بیان می شوند. ژن های جدا شده فوق الذکر، ارزش انتظار را با ژن های همولوگ خود در خانواده رزاسه داشتند