مطالعه ی روند تکاملی ساختار بافتی زبان در جنین و جوجه ی یک روزه شترمرغ نژاد کانادایی

با توجه به ارزش اقتصادی بالای پرورش شترمرغ و به جهت ارتقاء این صنعت و افزایش بهره وری آن در کشور، انجام تحقیقات کاربردی و پایه از جمله شناخت دقیق ساختارهای بافتی ارگان های بدن این حیوان به خصوص دستگاه گوارش ضروری به نظر می رسد. زبان پرنده همراه با ارگان های دیگر دستگاه گوارش نقش مهمی در تغذیه پرنده دارد. در مقایسه با سایر پرندگان، زبان شترمرغ بسیار کوتاه بوده و در بخش خلفی حفره دهان قرار دارد. باتوجه به تفاوت تغذیه در شترمرغ تکامل ساختار بافتی این ارگان در سنین مختلف دوران جنینی در شترمرغ مورد مطالعه قرار می گیرد. تعداد 12 عدد تخم شترمرغ نطفه دار سالم از مزرعه پرورش شترمرغ توس در مشهد در سنین 22 ، 26 ، 30، 36 روزگی جنینی و سه قطعه جوجه یک روزه تهیه و به آزمایشگاه بافت شناسی منتقل گردید. جهت بررسی بافت‎شناسی مقاطعی از کل زبان گرفته شد. بعد از انجام مراحل تهیه نمونه بافتی، لام‎های بافتی با رنگ معمولی هماتوکسیلین و ائوزین و رنگ آمیزی های اختصاصی پاس ، ماسون تری کروم و آلسین بلو رنگ آمیزی شدند و در مرحله آخر بوسیله میکروسکوپ نوری دوربین‎دار مطالعه و بعد از تهیه تصاویر بافتی نتایج مطالعه مقاطع بافتی نشان داد: بافت پوششی زبان در 22 روزگی تشکیل شده است که در سطح پشتی و شکمی از نوع سنگفرشی مطبق غیر شاخی است. در سنین 26و30 ، 36و جوجه‎ی 1 روزه نوع بافت پوششی تغییر نکرد تنها به ضخامت آن افزوده شد. برجستگی های ناهموار سطح زبان نیز تنها در 22 و 26 روزگی مشاهده شد. همواره ضخامت بافت پوششی در سطح پشتی بیشتر از سطح شکمی به نظر می‎رسید. از روز 22 بافت پیوندی مشاهد شد که از نوع مزانشیمی بود و تا جوجه ی یک روزه تکامل یافت. این حالت در مورد عضلات مخطط زبان نیز صادق است. شروع تشکیل غدد از 30 روزگی بوده و تا 1 روزگی به حداکثر تمایز خود رسید. پاسخ هیستوشیمیایی غدد به رنگ‎آمیزی های پاس و آلسین بلو مثبت بوده و این پاسخ به آلسین بلو شدید تر بود که نشان بیشتر بودن موسین های اسیدی در ترشحات غدد دارد .غضروف و پری کندریوم از 22 روزگی مشاهده شد و ابتدا ازسه قطعه تشکیل شده بود و تا جوجه یک روزه به حداکثر تمایز خود رسید. واژهای کلیدی: بافت شناسی، شترمرغ، تکامل، جنین، زبان