ارزیابی خطر زمین لرزه در شهرستان ساری و ارتباط آن با پتانسیل روانگرایی شهر ساری

چکیده : امروزه با توسعه مناطق شهری و ساخت سازه های مهم از جمله، برجهای مسکونی، تجاری و .... تحلیل دینامیکی سازه ها و مقاوم سازی آنها در برابر زمین لرزه امری ضروری است. یکی از پارامترهای مهم و مورد نیاز در تحلیل دینامیکی چنین سازه هایی، تعیین مدول برشی خاک می باشد. در چند دهه اخیر با استاندارد شدن آزمایش spt و تحقیقات گسترده ای که بر روی نتایج آن توسط محققین برجسته از جمله seed انجام شده، آزمایش نفوذ استاندارد ، از مقبولیت بیشتری برخوردار شده است. بدین ترتیب می توان با آزمایش های کم هزینه نفوذ استاندارد پارامترهای مورد نیاز جهت آنالیز دینامیکی خاک را به دست آورد. شهرساری درساحل دریای خزر برروی نهشته های ماسه ای قرارگرفته است . بالا بودن سطح آب زیرزمینی در محدوده شهر، این احتمال را بوجود می آورد که درصورت رویداد زمین لرزه های نیرومند ، بخشهایی از آبرفتهای شهر روانگرا شده و بصورت جوشش ماسه، نشست سطح زمین را به همراه داشته باشد. بدون شک نشست زمین تخریب ساختمانها و سازه های مهندسی را به همراه خواهد داشت. ارزیابی پتانسیل روانگرایی نهشته های ماسه ای شهر ساری در ساحل دریای خزر با استفاده از روش صحرایی آزمایش مقاومت نفوذ استاندارد (spt) ، هدف عمده این تحقیق بوده است. بدین منظور از نرم افزار liquify4 که بر اساس مدل سید – ادریس ( 1 و 2 ) طراحی شده، استفاده گردیده است . در این راستا ، پهنه بندی مقدماتی استعـداد روانگرایی نهشته های کواترنری شهر ساری با استفاده از 20 گمانه و بیش از 200 تست spt انجام شده است. بر این اساس با فرض حداکثر شتاب افقی زلزله 0.31 g در سطح زمین و اشباع بودن خاک، استعداد روانگرایی رسوبات شهر ساری در اعماق مختلف تعیین گردید. بررسی نقشه های تهیه شده در شرایط محافظه کارانه نشان می دهند بیشترین پتانسیل روانگرایی در محدوده بزرگراه کنارگذرشمالی ساری می باشد. در این محدوده لایه های دارای بیشترین پتانسیل روانگرایی از سطح آب زیرزمینی تا عمق 0.9 متر قرار گرفته اند. با افزایش عمق به تدریج پهنه های دارای پتانسیل روانگرایی کاهش می یابد. بیشترین نشست قابل پیش بینی در اثر روانگرایی 95 تا 100 سانتیمتر ارزیابی گردیده است. این میزان نشست می تواند خسارات بسیار زیادی به ساختمانها وارد کند.