بررسی احتمال وقوع سونامی در خلیج فارس

خلیج فارس یکی از پهنه های آبی مهم جهان به شمار می آید که علاوه بر داشتن سازه های مهم ساحلی و فراساحلی، جمعیت زیادی نیز در سواحل و جزایر آن زندگی می کنند. شناخت هرچه بیشتر رفتار امواج سونامی و پیش بینی تمهیدات لازم جهت کنترل آن می تواند خسارات ناشی از آن را به حداقل برساند. چین خوردگی ها و گسل های سواحل جنوبی ایران و تعدد زمین لرزه در این منطقه موجب شده تا خلیج فارس جز مناطق با لرزه خیزی بالا دسته بندی گردد. با این حال حادثه بندر سیراف در بهار سال 1008 تنها حادثه مشکوک سونامی در تاریخچه خلیج فارس می باشد. در این تحقیق برخلاف مطالعات گذشته، منبع وقوع سونامی در داخل محدوده خلیج فارس در نظر گرفته شده و با بررسی چینه شناسی و گسل های اصلی سواحل جنوبی ایران، دو گسل اصلی کازرون-قطر در بخش مرکزی و گسل خلیج فارس در شمال غربی این خلیج تحت عنوان دو سناریوی مختلف شبیه سازی موج سونامی با استفاده از کد عددی geowave به کار گرفته شده است. در این مطالعه با بررسی زمین لرزه های گذشته و نوع گسل های منطقه بیشینه شدت زمین لرزه احتمالی برای هر یک از گسل ها مشخص گردیده و همچنین برای در نظر گرفتن اصطکاک بستر در آب های کم عمق خلیج فارس از معادلات بوسینسک کاملاً غیرخطی استفاده شده است. نتایج مدل نشان می دهد همان گونه که انتظار می رفت به علت عمق کم آب در خلیج فارس، سرعت حرکت موج سونامی بسیار کم بوده و پدیده خزش منجر به تغییر در دامنه امواج می شود. همچنین با بررسی نتایج مشخص می گردد فعالیت گسل خلیج فارس (سناریوی شماره 2) منجر به سونامی نخواهد شد همچنین در بحرانی ترین حالت، امواجی با دامنه در حدود 2/1 متر در اثر فعالیت گسل کازرون-قطر (سناریوی شماره 1) تشکیل خواهد شد که پس از حدود 30 دقیقه با ارتفاع 8/0 متر به بندر سیراف خواهند رسید.