بررسی سنجش تناسب اراضی استان اردبیل برای کاشت عدس بر اساس روشهای ارزیابی تصمیم گیری چند معیاره در محیط gis

تولید محصول و قابلیت کشاورزی در هر منطقه به هوا و ویژگی های اقلیمی آن بستگی دارد، لذا مطالعه عناصر و عوامل اقلیمی موثر بر کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. عدس یکی از انواع اصلی حبوبات می باشد که با داشتن درصد بالایی از پروتئین، کیفیّت و ارزش غذایی خوب و هضم آسان از اهمیت خاصّی در میان حبوبات برخوردار بوده و به عنوان یکی از مهم ترین منابع پروتئین در تغذیه مردم استفاده می شود. در ایران عدس با سطح زیر کشت 240 هزار هکتار و میزان تولید حدود 166 هزار تن در سال پس از نخود در مقام دوم اهمیت قرار دارد. عدس یکی از محصولات زراعی مهم در استان اردبیل است که در حال حاضر 30250 هکتار از اراضی سطح استان زیر کشت این گیاه زراعی است. این تحقیق به منظور مطالعه و شناخت قابلیت های کشت عدس در استان اردبیل به عمل آمد. در این تحقیق به منظور سنجش تناسب اراضی استان اردبیل جهت کشت عدس از داده های اقلیمی بارش، دما، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، تبخیر و باد از آمار ایستگاه های سینوپتیک، کلیماتولوژی، باران سنجی و تبخیر سنجی در سطح استان از بدو تاسیس تا سال 1390 مربوط به هر یک از مراحل فنولوژیکی عدس و داده های فیزیوگرافی، توپوگرافی (ارتفاع، شیب و جهت شیب)، عمق خاک و کاربری اراضی استفاده شده است. سپس با پردازش داده ها در محیط gis هر یک از لایه های اطلاعاتی تهیه شد. بر حسب اهمیت هر یک از معیارها در ارتباط با کشت عدس با استفاده از مدل ahp ارزش گذاری گردیدند و در نهایت وزن نسبی هر یک از معیارها بدست آمد. سپس با تلفیق و همپوشانی معیارهای مورد مطالعه در ارتباط با مدل مورد نظر نقشه نهایی نیازهای اقلیمی و فیزیوگرافی استان اردبیل جهت کشت عدس تهیه شد. نتایج نهایی به دست آمده از این تحقیق بدین صورت است که، قسمت هایی از شمال استان و مناطق نزدیک شهرستان کوثر نسبت به سایر مناطق استان شرایط مطلوب تری جهت کشت عدس دارند. همچنین تفکیک اراضی نشان می دهد که 84/25% اراضی دارای شرایط خیلی مناسب، 63/23% اراضی دارای شرایط مناسب، 47/25% اراضی دارای شرایط متوسط و 06/22% اراضی دارای شرایط نامناسب برای کشت عدس در استان اردبیل می باشند.