تحلیل اندیشه های سیاسی فردوسی

چکیده : شاهنامه، همانگونه که فردوسی در گفتار اندر فراهم آوردن کتاب بیان می کند در آیین کشورداری ایران پیش از اسلام است. او شاهنامه را در قرن چهارم با هدف روشن ساختن حکمت خسروانی (حکمت شاهان) و اندیشه سیاسی پیش از اسلام به رشته نظم در آورده است. در این کتاب آیین حکومت در چهار شاخه اصلی: شاهان، موبدان، پهلوانان( ارتشتاران) و طبقات چهارگانه مردم بیان نموده و در هر قسمت مهم ترین مولفه های اندیشه سیاسی در ایران پیش از اسلام از دیدگاه خود متأثر از اندیشه سیاسی و حکمت خسروانی بوده را بیان نموده است پژوهش به روش تحلیل محتوایی کیفی و تحلیلی و توصیفی مهم ترین مولفه های اندیشه سیاسی را از دیدگاه فردوسی بررسی نموده است. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که فردوسی در محور شاهان، چهار مسأله و مولفه اساسی را همراه با فرعیات آن ذکر کرده که عبارتند از اصول آرمانشاهی، ویژگی های پادشاه، وظایف پادشاه و موضوع جانشینی پادشاه در محور موبدان دو مولفه اصلی را همراه با فرعیات آن از جمله مقامات و وظایف موبدان بیان نموده است در بحث مربوط به پهلوانان ابتدا به ویژگی آنان پرداخته و سپس مولفه ها و مسائل مربوط به آن را در پنج مولفه که عبارتند از ساختار ارتشتاران، آرایش سپاه، وظیفه فرماندهان و نشانه و پرچم و نیز اصول جنگ را روشن نموده است. ودر بحث طبقات و موضوعات فرعی آن به صورت چهار مولفه بیان شده ( روحانیان، جنگیان، دبیران، توده ملت) در این پژوهش مدلهای گوناگون اندیشه های سیاسی در قسمت های مذکور ترسیم شده است( مدل پادشاهان، موبدان، ارتشتاران ( پهلوانان) و طبقات چهارگانه مردم) واژگان کلیدی: اندیشه های سیاسی، قدرت، آیین حکومت(حکمت خسروانی) موبدان(روحانیان) ارتشتاران( جنگیان، پهلوانان) ساختار چهارگانه جامعه ایرانی( روحانیان، جنگیان، دبیران، توده ملت) سرزمین ایرانشهر.