بررسی اصول و ویژگیهای نظام تامین مالی اسلامی در مقایسه با نظام تامین مالی متداول و ارائه روش تامین مالی مناسب برای ایران

در این تحقیق ضمن برشمردن ضوابط عمومی و اختصاصی قراردادهای مالی از نظر اسلام ، روشهای متداول تامین مالی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و ضمن تطبیق آنها با ضوابط مالی اسلام ، روشهای تامین مالی که از نظر ضوابط مزبور دارای اشکال می باشند از روشهای تامین مالی بلااشکال تفکیک و مشخص گردیدند. بر این اساس روشهای تامین مالی فاینانس ، یوزانس ، وام های تضمینی خارجی و اوراق قرضه به دلیل ماهیت ربوی بودن دارای اشکال می باشند. از سوی دیگر روشهای تامین مالی بیع متقابل ، ساخت ، بهره برداری و انتقال ( b.o.t ) ، تامین مالی پروژه ای و تامین مالی از طریق مشتقات بر اساس ضوابط عمومی و اختصاصی مالیه اسلامی بلااشکال هستند. روشهای تامین مالی از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، تامین مالی شرکتی ، تامین مالی از طریق بانک ، تامین مالی از طریق سهام و تامین مالی از طریق اوراق مشارکت می توانند با رعایت ملاحظات و شرایطی از نظر ضوابط مالیه اسلامی بلااشکال و قابل استفاده باشند. بخش دوم تحقیق به تشریح و تبیین ابزارهای تامین مالی خاص اسلامی که برگرفته از قراردادهای مالی اسلامی بوده و بر اساس روش تبدیل به اوراق بهادارکردن دارایی ها طراحی شده اند ، اختصاص دارد. پس از تشریح ابعاد فقهی و اقتصادی ابزارهای تامین مالی مزبور ، این ابزارها بر پایه معیارهای اقتصاد خرد و کلان و بر اساس روش مقایسات زوجی (ahp ) که یکی از روشهای تصمیم گیری چند معیاره است ، و جمع آوری نظر خبرگان ، برای ایران اولویت بندی شده و بر پایه آن بهترین روش تامین مالی اسلامی که بالاترین اولویت را از نظر خبرگان احراز نموده باشد ، شناسایی و پیشنهاد گردید . نتیجه تحلیل نرم افزاری نظرات خبرگان در ارتباط با اولویت ابزارهای تامین مالی اسلامی که بر پایه پرسشنامه اخذ گردیده با در نظر گرفتن همه معیارها ، این بود که رتبه نخست ابزارهای تامین مالی اسلامی به اوراق مشارکت تعلق می گیرد. به این معنی که صاحب نظران امور مالی و بانکی کشور اوراق مشارکت را برای تامین معیارهای تعریف شده ، بر سایر ابزارها و اوراق بهادار اسلامی ترجیح داده اند . سایر ابزارهای تامین مالی به ترتیب اولویت نظر خبرگان عبارتند از : اوراق استصناع ، اوراق اجاره ، اوراق مزارعه ، اوراق مساقات ، اوراق مضاربه ، اوراق مرابحه و اوراق قرض الحسنه .