ارزیابی تنوع آللی زیرواحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا و پایین با استفاده از الکتروفورز پروتئین و نشانگرهای dna در لاین های بومی گندم نان (triticum aestivum l.)

این پژوهش به منظور ارزیابی تنوع آللی زیر واحدهای گلوتنین با وزن مولکولی بالا و پایین در لاین های بومی گندم نان صورت گرفت. از 100 لاین بومی انتخاب شده، 78 لاین گندم نان (هگزاپلوئید) و 22 لاین مربوط به گندم دوروم (تتراپلوئید) شناخته شد. در لاین های بومی گندم هگزاپلوئید ایران 12 زیر واحد مختلف شناسایی شد، که سه زیر واحد مربوط به مکان glu-a1، 6 زیر واحد مربوط به مکان glu-b1 و 3 زیر واحد مربوط به مکان glu-d1بودند. که بیشترین فراوانی در مکان glu-a1 مربوط به زیر واحد نول (20/96 %) و در مکان glu-b1 مربوط به زیر واحد 8+7 (34/87 %) و در مکان glu-d1 مربوط به زیر واحد 12+2 (60/88 %) بودند. همچنین زیر واحد *10+1/2 که برای اولین بار از پاکستان گزارش شده است، در 3 لاین بومی مشاهده گردید. در لاین های بومی گندم تتراپلوئید مورد بررسی، 9 زیر واحد مختلف شناسایی شد، که دو زیر واحد مربوط به مکان glu-a1 و 7 زیر واحد مربوط به مکان glu-b1 بود. . بیشترین فراوانی در مکان glu-a1 مربوط به زیر واحد نول (55/54 %) و در مکان glu-b1 مربوط به زیر واحد 20 (45/45 %) بودند. جهت بررسی تنوع آللی زیر واحدهای گلوتنین با وزن مولکولی پایین بین 97 لاین بومی گندم نان و دوروم، 10 جفت آغازگر اختصاصی برای مکان های (glu-a3, glu-b3, glu-d3) بکار گرفته شد. برای تفکیک محصولات واکنش pcr از ژل آگاروز 2 درصد استفاده شد. با استفاده از شاخص نی (h) و میزان تنوع آللی بیشتری از نظر زیر واحدهای گلوتنین با وزن مولکولی پایین در بلوک ژنی glu-a3 در نمونه های گندم دوروم بدست آمد، میزان تنوع ژنتیکی در این بلوک ژنی بصورت glu3-a.2 glu3-d.3> glu3-d.4> glu3-d.2 برقرار گردید. تنوع شناسایی شده از این پژوهش را می توان به عنوان منبع با ارزش تنوع آللی در برنامه های اصلاحی و به منظور بهبود کیفیت محصولات نهایی حاصل از گندم بهره برد.