تحلیل مفهوم حسرت در محتوا و فرم غزل معاصر بر اساس غزلیّات حسین منزوی و هوشنگ ابتهاج

پایان نامه
چکیده

یکی از عواطفی که می تواند نقشی مهم در تعیین نحوه ی نگرش انسان به جهان پیرامون ایفا کند، عاطفه ی حسرت است. از آن جا که غزل، محملی مناسب برای ابراز بسیاری از عواطف درونی است، تجلّی این عاطفه در قالب غزل، نسبت به دیگر شیوه های سخنسرایی، بیشتر و بارزتر است. در میان غزلسرایان معاصر، حسین منزوی و هوشنگ ابتهاج جایگاهی ویژه دارند. منزوی از سرآمدان غزل نو محسوب می شود و ابتهاج از بزرگان غزل نیمه سنّتی. این دو شاعر در جای جای غزلیاتشان از عواطف گوناگون خویش سخن ها رانده اند؛ احساساتی که در بسیاری موارد، قرین حسرت ها و دریغ ها بوده اند. بر این اساس، هدف این رساله، تحلیل عاطفه ی حسرت در محتوا و فرم غزل این دو شاعر معاصر است. در این پژوهش، نخست به واکاوی محتوایی علل و زمینه های انگیزش عاطفه ی حسرت؛ نیز گونه ها و پیامد های مختلف آن در غزل دو شاعر پرداخته شده است. سپس، نحوه ی نمود این عاطفه در ساختار و فرم غزل ها بررسی شده است که در این بخش، اساس کار بر محوری ترین و پربسامدترین شگردهای فرمی است که این شاعران برای بروز عواطف حسرتمندانه ی خود از آنها سود جسته اند. عاطفه ی حسرت در ساحت غزل این دو شاعر، نقشی فراگیر، جهت دهنده و تعیین کننده دارد. به طورکلّی، می توان حسرت های این دو شاعر را به دو دسته ی شخصی و اجتماعی تقسیم کرد. در غزل منزوی، حسرت های شخصی و بویژه حسرت های عاشقانه نمود بیشتری دارند؛ حال آنکه در غزل ابتهاج، بیشتر با تجلّی حسرت های اجتماعی ـ سیاسی روبروییم. بارزترین شگردهای فرمی که منزوی در هنگام بیان حسرتبار، از آنها بهره می گیرد عبارتند از: موسیقی کناری و بیرونی، تشبیه، نماد، تلمیح، اسطوره، اغراق، کنایه و از رنگ ها نیز، رنگ سیاه و سرخ. موثّرترین و برجسته ترین ابزارهای ابتهاج نیز در این زمینه عبارتند از: موسیقی درونی و کناری، تشبیه، نماد، اغراق، تشخیص، کنایه و از رنگ ها نیز، رنگ سیاه و زرد.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کارکرد عاطفه ی حسرت در محتوا و فرم غزل حسین منزوی

حسین منزوی، شاعر معاصر ایران، با استفاده از زبان، توصیفات، تصاویر و اندیشه­های تازه در قالب غزل، یکی از نوآوران این عرصه محسوب می­شود. عاطفه­ی حسرت در شعر او نمودی چشمگیر و محوری دارد و می­تواند از دلایل ماندگاری غزل او به شمار آید. براین اساس، هدف از این پژوهش، بررسی انواع جلوه­های حسرت در غزل منزوی، تحلیل دلایل، انگیزه­ها و نتایج آن و چگونگی نمود این عاطفه در ساختار و صورت غزل او، با استفاده ...

متن کامل

تحلیل مفهوم امید و یأس در محتوا و فرم (صورت) غزل معاصر با تکیه بر غزلیات هوشنگ ابتهاج و حسین منزوی

امید و یأس، از جمله عواطفی هستند که می توانند نقشی بارز در تعیین نحو? نگرش انسان به جهان اطراف ایفا کنند. از آنجا که غزل، یکی از مناسب ترین قالب ها برای ابراز بسیاری از عواطف درونی است، تجلّی احساس امید و یأس نیز در این قالب ، نسبت به بسیاری دیگر از شیوه های سخنسرایی، بیشتر و بارزتر است. در میان غزلسرایان معاصر، هوشنگ ابتهاج و حسین منزوی جایگاهی ویژه دارند. امید و ناامیدی، از کلیدی ترین و تعیین-...

کارکرد عاطفه ی حسرت در محتوا و فرم غزل حسین منزوی

حسین منزوی، شاعر معاصر ایران، با استفاده از زبان، توصیفات، تصاویر و اندیشه­های تازه در قالب غزل، یکی از نوآوران این عرصه محسوب می­شود. عاطفه­ی حسرت در شعر او نمودی چشمگیر و محوری دارد و می­تواند از دلایل ماندگاری غزل او به شمار آید. براین اساس، هدف از این پژوهش، بررسی انواع جلوه­های حسرت در غزل منزوی، تحلیل دلایل، انگیزه­ها و نتایج آن و چگونگی نمود این عاطفه در ساختار و صورت غزل او، با استفاده ...

متن کامل

تحلیل تطبیقی سبک شناسیک غزل هوشنگ ابتهاج و غزل حسین منزوی

سبک شیوه ی خاص شاعر یا نویسنده است که اثری را خلق می کند و فراوانی عناصری که از متن دریافت می شود، توجه مخاطب را به این نکته جلب می کند که اثر در اسلوبی ویژه آفریده شده و به نوعی از ابتدا تا انتهای اثر، مولف به گونه ای خودآگاه یا ناخودآگاه به این اسلوب پایبند بوده است. سبک های فردی خواه جدید، خواه تکراری در هر دوره ای سبک آن دوره را می سازد. غزل به دلیل برخورداری از ظرافت و ظرفیت های گوناگون، ه...

مضمون سازی و تصویرآفرینی با اعلام جغرافیایی در غزل شاعران معاصر (هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی)

در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه¬ها، رودها و... توجّه خاصی داشته¬اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده¬اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می¬شوند، در شعر معاصر نیز بازتاب قابل توجّهی دارد. این پژوهش به روش کتابخانه¬ای و إسنادی انجام گرفته¬ و در شش فصل تدوین شده است. در این پژوهش اَعلام جغرافیایی در غزلِ چه...

نوآوری‌های حسین منزوی در غزل

منزوی از مبتکران اصلی غزل نو است که ضمن در نظر داشتن ارزش‌ها، قابلیت‌ها و ویژگی‌های برجسته و منحصر به فرد شعر کلاسیک، اشعار خود را به بسیاری از ظرافت‌ها، تکنیک‌ها و ویژگی‌های مطرح در شعر نو آراسته است. وی در سرودن غزل‌های خود از شگردها و نوآوری‌هایی بهره گرفته که سبب تمایز با غزلِ غزل سُرایان سنّتی و پیدایش شیوه‌ای تازه در غزل شده است. در این مقاله به بررسی نوآوری‌ها و ویژگی‌های خاص اشعار او پرداخ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023