بررسی ویژگی های تن پوشها در سفرنامه ها و نگاره های مکتب اصفهان

تغییر و تحول در اوضاع اقتصادی اروپا، رقابت پادشاهان اروپایی برای یافته متحدی بر علیه امپراتوری عثمانی، به رسمیت شناختن مذهب تشیع و استقبال پادشاهان صفویه از حضور اروپاییان در ایران باعث حضور گسترده ای آنها در اینجا شد. مسافران اروپایی متشکل از سیاحان، سفیران، مبلغان مذهبی و غیره در مدت اقامت در ایران با یادداشت وقایع آن روزها در قالب سفرنامه، بخشی از تاریخ مکتوب دولت صفویه را رقم زدند. مطالعات این سفرنامه ها، بازگو کننده ی تاریخ و فرهنگ عصر صفویهاز جنبه های مختلف، از دید آنهاست. در این میان بررسی تن پوشهای مردمان صفویه در سفرنامه ها و میزان تطابق آن با نگاره های صفویه و بخصوص مکتب اصفهان مسأله ی اصلی این پژوهش است. برای بررسی این مسأله و فرضیه های مبتنی بر آن، مهمترین سفرنامه های نوشته شده در این دوره مورد مطالعه قرار گرفته و با نگاره های مکتب اصفهان تطبیق داده شده است. همچنین بر حسب نیاز، سیر تحول تن پوشها نیز مورد بررسی واقع شده و مقایسه ایی بین تن پوشهای اوایل و اواخر صفویه صورت گرفته است. همان طور که می دانیم نگارگری دوره ی صفویه به دلیل تأثیر پذیری از شرایط و اوضاع سیاسی ـ اجتماعی و فرهنگی آن دوره متفاوت از نگارگری دوره ی قبل و بعد از خود می باشد لذا این تأثیرپذیریها می توانسته به دلیل رضایتمندی حاکمان و سفارش دهندگان و حامیان هنر، عموماً در تصاویر شخصیتهای نگاره ها و نوع پوشش آنها انعکاس یافته باشد. در بررسی های انجام گرفته، مشخص گردید که مطالب سفرنامه های اروپاییان در این دوره می تواند به عنوان یک منبع مکتوب و قابل استناد در بررسی های پوشاک دوره ی صفویه مورد توجه قرار گیرد و به ویژه با همراهی نگاره های این دوره اسنادی معتبر به شمار می روند.