بررسی تنوع ژنتیک برخی از توده‎های محلی جعفری ایرانی با استفاده از نشانگرهای مولکولی

جعفری با نام علمی (petroselinum crispum mill.) یک گیاه علفی دوساله متعلق به خانوادهی چترسانان است که به خاطر میوه و برگهای معطرش پرورش داده میشود. این گیاه بصورت خودرو از زمانهای خیلی قدیم (بیش از 2000 سال پیش) در سواحل دریای مدیترانه (احتمالا جنوب شرقی اروپا و غرب آسیا) میروییده است. جعفری هزاران سال به عنوان دارو استفاده میشده است و دارای لیست طولانی از خواص دارویی است. در این مطالعه نشانگر srap برای ارزیابی تنوع ژنتیک در یک مجموعه از 15 تودهی جعفری از ایران به کار رفت. 4 ترکیب آغازگر srap، 37 باند تکثیر شدهی قابل امتیازدهی در محدودهی 130 تا 900 جفت باز تولید نمودند که در این میان 3 باند (11/8 درصد) یکشکل بودند و 34 باند (89/91 درصد) چندشکل بودند. میانگین تعداد باندهای تکثیر شده و باندهای چندشکل به ازای هر ترکیب آغازگر به ترتیب 25/9 و 25/8 بود. بیشترین تعداد باندهای چندشکل تشکیل شده مربوط به ترکیب آغازگرهای ( me5-em2) و (me3- em2) و کمترین آن (me4- em1) بود. میانگین محتوای اطلاعات چندشکل (pic) 25/0 بود. یک ماتریس عدم تشابه با استفاده از دادههای srap مبتنی بر ضریب جاکارد ایجاد شد. تشابهات ژنتیک میان همهی تودهها از 840/0 تا 996/0 متغیر بود. بیشترین تشابه بین تودههای شاهرود و یزد، کمترین تشابه بین جیرفت و کردستان بود. سپس ماتریس عدم تشابه برای ایجاد یک دندروگرام با استفاده از آنالیز خوشهای neighbor- joining استفاده شد تا روابط ژنتیک میان تودههای مورد مطالعه را نشان دهد. ضریب کوفنتیک بین تشابهات درخت و ماتریس عدم تشابه 0001/0, p < 93/0 r = بود. در دندروگرام neighbor- joining مبتنی بر ضریب جاکارد تودههای جعفری به 5 گروه اصلی خوشهبندی شدند. در نهایت نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تنوع ژنتیک زیادی میان تودههای جمع‎آوری شده از چند منطقهی ایران وجود دارد و این مطالعه سودمندی نشانگر srap را در تعیین تنوع ژنتیک بین تودههای جعفری نشان داد.