ارزیابی صرفه های مقیاس در بخش صنعت ایران، مطالعه موردی صنایع غذایی

هدف از این پژوهش تحلیل ساختار هزینه صنعت مواد غذایی و آشامیدنی، به تفکیک صنایع زیرگروه صنعت مواد غذایی و آشامیدنی(22 صنعت کد چهاررقمی طبقه بندی کالاها و خدمات(isic )) و محاسبه کشش هزینه، صرفه به مقیاس و سطح تولید بهینه (mes ) در دوره 86-1374می باشد. در ادامه به منظور تحلیل روابط میان نهاده ها، به محاسبه کشش های خودقیمتی و متقاطع و کشش های جانشینی فنی آلن و موریشیما پرداخته می شود. به منظور تخمین پارامترهای کارا برای تابع هزینه انعطاف پذیر ترانسلوگ با چهار نهاده سرمایه، نیروی کار، مواد اولیه و انرژی و معادلات سهم هزینه، با توجه به داده های تابلویی، روش برآورد سیستمی رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری(isur ) (روش زلنر) بکار گرفته شده است. محاسبه سهم هزینه نهاده ها، حاکی از آن است که انرژی و سرمایه به ترتیب با داشتن سهمی معادل 2.7 و 2.3 درصد، کم ترین سهم و مواد اولیه به طور متوسط با سهم هزینه ای 80 درصد، مهم ترین نقش را در میان نهاده ها داراست. مهم ترین نتیجه پژوهش، حاکی از افزایش مقیاس تولید صنایع همراه با کاهش هزینه دارد. نتایج محاسبات کشش خودقیمتی بیان گر آن است که کلیه کشش های خودقیمتی منفی و بی کشش بوده و نهاده انرژی با کششی معادل 0.86- ، بالاترین کشش خودقیمتی را در میان دیگر نهاده ها دارد و بر این اساس، صنعت مواد غذایی و آشامیدنی انعطاف بیشتری در نحوه و میزان بکارگیری نهاده انرژی نسبت به بکارگیری دیگر نهاده ها داراست. کلیه کشش های جانشینی متقاطع و آلن میان جفت نهاده ها غیر از جفت نهاده انرژی و سرمایه، مثبت بوده (در سطح متوسط داده ها) و حکایت از رابطه جانشینی میان این نهاده ها دارد. با توجه به مقادیر کشش موریشیما، کلیه نهاده ها جانشین قوی یکدیگرند که حکایت از قدرت انتخاب بالای مدیران صنایع، در جانشین کردن نهاده ها با یکدیگر دارد.