بررسی قرارداد نمونه نفتی عراق و امکان استفاده از آن در نظام حقوقی ایران

با توجه به اهمیت مدل قراردادهای بالادستی نفتی در حداکثر سازی کسب منافع ملی لازم است تا قرارداد نفتی بیع متقابل، مورد بررسی جدی تر قرار گیرد و برای موفقیت بیشتر در این زمینه و تشخیص معایب و مزایای این مدل قراردادی بهتر است تا با سایر شیوه های نوین قراردادی مقایسه گردد. با این هدف و ضرورت، در این نوشتار تلاش شده است تا قرارداد بیع متقابل با قرارداد نو ظهور نفتی عراق از نظر کارآمدی مورد مقایسه قرار گیرد تا ضمن شناسایی دقیق تر قرارداد خدمات فنی عراق، نقاط ضعف و قوت بیع متقابل هر چه بیشتر روشن گردد. سوالات اصلی این تحقیق عبارتند از: شیوه قراردادی بیع متقابل و خدمات فنی عراق در موضوعات مختلف چگونه است؟ تفاوت این دو نوع قرارداد در چه مواردی است؟ شیوه قرارداد خدمات فنی عراق در کدام دسته از قراردادهای متعارف بین المللی قرار می گیرد؟ آیا امکان استفاده از این نوع قرارداد در نظام حقوقی ایران می باشد یا خیر؟ تفاوت های عمده این دو نوع قرارداد به طور مختصر شامل تفاوت در نوع پرداخت ها به پیمان کار و مدت زمان قرارداد و تفاوت در مرحله بهره برداری و نحوه استفاده از نیروی انسانی کارفرما در پروژه می باشد. این تفاوت ها در قرارداد عراق نسبت به قراداد بیع متقابل موجب کاهش ریسک پیمان کار و افزایش منافع طرفین و بهبود فرآیند انتقال تکنولوژی به کشور صاحب نفت می شوند. این عوامل موجب برتری این مدل قراردادی بر قراداد بیع متقابل می شود. با وجود این مزیت ها در قرارداد خدمات فنی عراق نسبت به قراداد بیع متقابل این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است که آیا این مدل قراردادی با شرایط قانونی کشور و محدودیت های آن در تعارض می باشد که با بررسی های صورت گرفته در زمینه قوانین نفتی ایران این فرضیه بیان شده است که امکان استفاده از قرارداد خدمات فنی عراق در ایران وجود دارد. لذا در این تحقیق دو فرضیه بیان شده است که اولی مربوط به کارآمدتر بودن قرارداد عراق در مقایسه با بیع متقابل می باشد و دومی در زمینه امکان استفاده از این مدل قراردادی در نظام حقوقی ایران است. منابعی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته عمدتا مربوط به منابع لاتین حقوقدانان عراقی است و برای بررسی قرارداد بیع متقابل ایران از منابع فارسی و نیز مصاحبه با متخصصین مربوطه استفاده شده است. لذا روش تحقیق در این پایان نامه، روش مطالعات کتابخانه ای و گردآوری اطلاعات از طریق مصاحبه ی شفاهی می باشد. در نهایت این پیشنهاد با توجه به تحقیق صورت گرفته، ارایه شده است که برای کارآمد تر کردن بیع متقابل در جهت جذب سرمایه گذار و کسب منافع ملی بیشتر و نیز افزایش انتقال تکنولوژی باید در ساختار قراردادی این نوع قرارداد تجدید نظر کرد و از شیوه های جدید قراردادی در این زمینه بهره برد که یکی از نمونه های موفق در این موضوع، قرارداد خدمات فنی عراق می باشد.