بررسی صفات بیانی زبان فارسی از دیدگاه معنی شناسی شناختی

براساس دیدگاه معنی شناسی شناختی، شناخت انسان از محیط پیرامون در شکل گیری معنای زبانی نقش دارند. آنها اعتقاد دارند که معنای زبانی یک ویژگی صرفاً زبانی نیست، بلکه ارتباط انسان با محیط پیرامون در شکل گیری معنی نقش دارند. آن ها در خصوص واژه های چندمعنای زبان این اعتقاد را دارند که گسترش معنایی واژه ها به دلیل طرحواره ها و استعاره هایی است که حاصل شناخت انسان هستند. معنی شناسان شناختی الگویی به نام شبکه های شعاعی را معرفی میکنند که گسترش معنایی واژه ها را توضیح میدهد. براساس این الگو، معنای اولیه و نخست یک واژه که آن را معنای مرکزی مینامند، در مرکزیت یک شبکه شعاعی قرارمیگیرد . سایر معانی در ارتباط با آن و از طریق سازوکارهایی شناختی نظیر طرحواره های تصوری و استعاره های مفهومی ایجادمیشوند. لیکاف و همکارنش که مبدع این الگو هستند، حروف اضافه و افعال مرکب را با این الگو مورد تحلیل قرارداده اند. نتایج حاصل شده نشان میدهد که این الگو میتواند تبیین درستس از گسترش معنایی واژه های زبان به دش=ست دهد. در پژوهش حاضر، نگارنده به دنبال ارزیابی این الگو درخصوص صفات بیانی زبان فارسی میباشد. ازاین رو تعداد 25 صفت بیانی با توجه به معیارهایی انتخاب شدند و مورد بررسی قرارگرفتد. پس از بررسی مشخص شد که دیدگاه شناختی در خصوص صفات بیانی نیز میتواند الگوی مناسبی ارائه کند. همچنین مشخص گردید که معنای ضمنی در گستر معنایی صفات بیانی زبان فارسی علاوه بر سازوکارهای پیشنهادی لیکاف نقش دارند.