ارایه مدلی جهت ارزیابی ریسک در پروژه های معادن روباز

معدنکاری بالاخص معدنکاری به روش روباز بدلیل حجم بالای سرمایه گذاری و دخیل بودن پارامترهای متغیر و متعدد فنی و اقتصادی یک صنعت پر ریسک محسوب می شود. از طرفی، ارزیابی و رتبه بندی ریسک ها زمانی که عوامل ریسک زا زیاد می باشند یکی از مهمترین و پیچیده ترین فرآیندهای مدیریت ریسک به حساب می آید. هدف از این تحقیق ارائه رویکردی جهت شناسایی و رتبه بندی ریسک ها در معادن روباز است. رتبه بندی یک مسئله تصمیم گیری چند شاخصه است. بدین منظور ابتدا ساختار جامعی از ریسک های اصلی معادن روباز در قالب 20 سطح اصلی و 117 زیر سطح تهیه شده است. سپس شاخص های متعددی شامل «احتمال وقوع»، «مدیریت پذیری»، «تناوب تکرار»، «میزان کشف»، «نزدیکی وقوع»، «سطح اطمینان»، «اثر بر زمان»، «اثر بر هزینه»، «اثر بر کیفیت» و «اثر بر عملکرد» جهت ارزیابی عوامل ریسک تعیین گردید. مطالعه موردی در این تحقیق، معدن طلای زرشوران به عنوان بزرگترین معدن طلای کشور انتخاب گردید. با تهیه پرسشنامه جامعی به جمع آوری نظرات خبرگان پرداخته و از روش های topsis، electer، تخصیص خطی (la)، پرموتاسیون و topsis fuzzy به عنوان مهمترین روش های جبرانی جهت ارزیابی و رتبه بندی ریسک استفاده شده است. ریسک ها با کمک روش های تصمیم گیری چند شاخصه و با توجه به شاخص های مختلف بهتر ارزیابی می گردند و در نتیجه رتبه بندی واقع بینانه-تری حاصل خواهد شد. با توجه به اینکه رتبه بندی حاصل از روش های مختلف در مواردی با یکدیگر تفاوت داشته، برای اجماع کلی از روش های تلفیقی (میانگین، بردا و کپلند) استفاده شده است. با میانگین گیری از سه دسته رتبه بندی بدست آمده از روش های تلفیقی، رتبه بندی ادغامی ریسک ها حاصل می شود. بدین ترتیب ریسک های سیاسی، اقتصادی(کلان)، مدیریتی و بازار مهمترین ریسک ها محسوب می شوند.